Η Παζ Χουάνα Πλάσιδα Αδέλα Ραφαέλα Ζαμούδιο Ριβέρο, περισσότερο γνωστή ως Αδέλα Ζαμούδιο (11 Οκτωβρίου 1854- 2 Ιουνίου 1928) ήταν Βολιβιανή ποιήτρια, συγγραφέας, φεμινίστρια και εκπαιδευτικός. Θεωρείται ο πιο διάσημος ποιητής της Βολιβίας και πιστεύεται πως ξεκίνησε το φεμινιστικό κίνημα στη χώρα της. Κάποιες φορές χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Σολεδάδ.
Η ζωή και το έργο της
Η Αδέλα Ζαμούδιο γεννήθηκε το 1854 στην Κοτσαμπάμπα της Βολιβίας από οικογένεια ανώτερης τάξης. Δημοσίευσε το πρώτο της ποίημα στα 15 της αλλά το πρώτο της βιβλίο θα το εξέδιδε είκοσι χρόνια αργότερα.
Μετά τον Πόλεμο του Ειρηνικού άρχισε να διδάσκει στο σχολείο Σαν Αλμπέρτο και αργότερα έγινε διευθύντρια του λυκείου που αργότερα ονομάστηκε Λύκειο Αδέλα Ζαμούδιο.Τότε άρχισε να γράφει κυρίως για τα κοινωνικά προβλήματα της Βολιβίας επιδεικνύοντας μια ρομαντική επαναστατική διάθεση ενώ υπερασπίζονταν τις γυναίκες και τα παιδιά.
Στις αρχές του 20ου αιώνα η Βολιβιανή κοινωνία απαξίωνε και κρατούσε στο περιθώριο τους ιθαγενείς και τις γυναίκες, ειδικά τις φτωχές γυναίκες εργατικής τάξης. Εκείνη την εποχή η Αδέλα Ζαμούδιο, μία γυναίκα ανώτερης τάξης, ήταν η μοναδική που μπόρεσε να υψώσει τη φωνή της υπέρ των γυναικών. Άρχισε να γράφει και άρθρα στα οποία προωθούσε τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και τα δικαιώματα των γυναικών, διαμαρτύρονταν για τους περιορισμούς στην εκπαίδευση των κοριτσιών ζητούσε πολιτισμένους γάμους και διαζύγια και καταδίκαζε αυτό που αποκαλούσε «πατριαρχικό πριμιτιβισμό». Συχνά έγραφε με το ψευδώνυμο Σολεδάδ (Μοναξιά) για να δείξει τη μοναξιά που ένιωθε προσπαθώντας να ξεφύγει από τους περιορισμούς της συντηρητικής βολιβιανής κοινωνίας αλλά και για να καταδείξει το πρόβλημα μιας κοινωνίας που περιόριζε και δέσμευε τις γυναίκες σε επιφανειακούς και ασήμαντους ρόλους ανεξάρτητα από τις ικανότητές τους και την ευφυία τους. Ένα από τα πρώτα της ποιήματα ήταν το «Αν Γεννηθείς Άντρας» (1887) στο οποίο καυτηρίαζε με σκληρό τρόπο τις διακρίσεις φύλου και τον «ματσισμό» των Βολιβιανών αντρών το οποίο προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις. Η Ζαμούδιο τότε άρχισε να επηρεάζει άλλες γυναίκες ανώτερων τάξεων οι οποίες άρχισαν να οργανώνουν ομάδες αμφισβήτησης των πατριαρχικών δομών.
Όταν εξέδωσε το ποίημά της «Quo Vadis» (1903) ήρθε σε σύγκρουση με την Εκκλησία γιατί καυτηρίαζε τη διαφθορά και τη σκληρότητα του κλήρου.Η απόφαση να ασκήσει δημόσια κριτική στην Εκκλησία απαιτούσε μεγάλο θάρρος γιατί τότε η Καθολική Εκκλησία ήταν πανίσχυρη και υποστηρίζονταν από τους συντηρητικούς κύκλους αλλά και τις γυναίκες ανώτερων τάξεων.Όταν, μετά από αυτή τη σύγκρουση, αποφάσισε να βγάλει τα θρησκευτικά από το πρόγραμμα σπουδών του σχολείου που διηύθυνε, η Λίγκα των Καθολικών Γυναικών την καταδίκασε δημόσια. Οι συντηρητικοί κύκλοι τότε την κατηγόρησαν για αθεΐα και αναρχισμό. Το 1913 έγραψε το μυθιστόρημα «Στενές Φίλες» σε ρομαντικό ύφος που διέφερε από το ρεαλιστικό ύφος που επικρατούσε εκείνη την εποχή και το χαρακτήρισε «μυθιστόρημα για γυναίκες από γυναίκες».
Το έργο της Ζαμούδιο άρχισε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην Βολιβιανή κοινωνία και το 1919 ιδρύθηκε υπό την επίδρασή της ο Πνευματικός και Καλλιτεχνικών Κύκλος Κορασίδων (Circulo Artistico e Intelectual de Senoritas) που άρχισε να εκδίδει το φεμινιστικό περιοδικό Feminiflor. Υπό την επιρροή της Ζαμούδιο επίσης άρχισαν να σημειώνονται διάφορες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που βελτίωναν τη ζωή των γυναικών καθώς οι προοδευτικές κυβερνήσεις των Μπαουτίστα Σααβέδρα (1920-1925) και Χερνάντο Σίλες (1926-1930) μεταξύ άλλων καθιέρωσαν το εργασιακό οκτάωρο και νομιμοποίησαν την πρόσβαση των γυναικών στην ανώτερη εκπαίδευση. Στα επόμενα χρόνια ιδρύθηκαν στη Βολιβία διάφορες φεμινιστικές οργανώσεις που είχαν αρχίσει να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στη Βολιβία μετά από την επίδραση της Ζαμούδιο. Η ίδια η Ζαμούδιο δίδασκε τα κορίτσια έτσι ώστε να τα ενδυναμώσει και ίδρυσε μάλιστα και το πρώτο δημόσιο σχολείο θηλέων στην πόλη της την Κοτσαμπάμπα καθώς επίσης και ακαδημία σχεδίου και ζωγραφικής.
Η Αδέλα Ζαμούδιο πέθανε το 1928, την εποχή που άρχιζε να ανθίζει στη Βολιβία το φεμινιστικό κίνημα.
Η ημέρα των γεννεθλίων της, 11 Οκτωβρίου, ορίστηκε ως «Ημέρα της Βολιβιανής Γυναίκας».
Η Αδέλα Ζαμούδιο εμφανίζεται στο έργο της Τζούντι Σικάγο «Το Δείπνο» στο Δάπεδο της Κληρονομιάς στο σερβίτσιο της Βιρτζίνια Γουλφ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου