ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΙΖΗ-ΖΩΓΡΑΦΟΥ

 Πηγή:https://www.ithacanews.gr/i-piitria-katina-pezi-zografou-1911-1996/

 

Η Κατίνα Παίζη-Ζωγράφου, (1911–1996) σημάδεψε το πέρασμά της απ’ τη ζωή και το χώρο της διανόησης με γερή μολυβιά. Εξαίρετη ως άνθρωπος, ως εκπαιδευτικός, αλλά και ως πνευματική δημιουργός, υπηρέτησε το ιδανικό της με φρόνημα υψηλό και δικαίωσε μέχρι τέλους την αποστολή της. Η Κατίνα Παίζη-Ζωγράφου καταγόταν απ’ την Ανωγή της Ιθάκης – από πατέρα – και από την Ανώπολη Σφακίων της Κρήτης – από μητέρα – από μεγάλη οικογένεια αγωνιστών.

Γεννήθηκε κι η ίδια στην Ανώπολη και στο Ηράκλειο της Κρήτης τελείωσε το Διδασκαλείο, αργότερα ήρθε στην Αθήνα για μετεκπαίδευση, όπου και πήρε πτυχίο Παιδαγωγικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Όταν, όμως, ήρθε στην Αθήνα εργάστηκε στο Μαράσλειο, όπου για πολιτικούς λόγους πήρε μετάθεση για το Β΄ Εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας. Οι γνώσεις, η αξία, το αναμφισβήτητο κύρος της την έφεραν στη θέση της Διευθύντριας, στην οποία παρέμεινε για πολλά χρόνια. Μετά τη σύνταξη δίδαξε γι’ αρκετά χρόνια στο σπουδαίο σχολείο της Γουδέλη, σχολείο στο οποίο εφαρμοζόταν το σύστημα Μοντεσόρι. Και – για όσους δεν γνωρίζουν – θα πούμε ότι η Μαρία Μοντεσόρι, υπήρξε παγκοσμίου φήμης Ιταλίδα παιδαγωγός και αρχή απαράβατη του συστήματός της ήταν ο σεβασμός και η προαγωγή της ελευθερίας του παιδιού, που επιτρέπει την κανονική ανάπτυξη των δημιουργικών ικανοτήτων του κτλ. Αυτό το προοδευτικό σύστημα υπηρέτησε η Κατίνα Παίζη, όμως δεν έπαψε να υπηρετεί και την ποίηση. Οι ωραίοι στίχοι της δημοσιεύονταν σε έντυπα της εποχής – ακόμα τους βρίσκουμε και τους θαυμάζουμε – έβγαλε όμως και ποιητικές συλλογές, όπως ΡΟΔΟΠΕΤΑΛΑ, 1931, ΑΠΛΟΙ ΣΚΟΠΟΙ, 1936, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ, 1938, ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ, 1953, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ, 1985, τα οποία είχε ντύσει με μουσική ο σύζυγος της ποιήτριας, βιολοντσελίστας Γιώργος Ζωγράφος. Τελευταίο βιβλίο της Κατίνας Παίζη ήταν τα διηγήματα ΣΦΑΚΙΑΝΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ, 1989, τα οποία προέρχονταν από αληθινές ιστορίες, αφηγήματα της μητέρας της ποιήτριας. Είναι απαραίτητο να πούμε, ότι, την είσοδο της ποιήτριας στο χώρο της ποίησης τη χαιρέτισαν μ’ ενθουσιασμό οι μεγάλοι του είδους, όπως π.χ. ο Γιάννης Ρίτσος, ο Γιάννης Σκαρίμπας, ο Βάσος Δασκαλάκης, ο Μάρκος Αυγέρης, ο Θράσος Καστανάκης και ο  Φώτος Γιοφύλλης.

Πόσο πολύ σ’ αγάπησα

Την ιστορία αυτού του τραγουδιού ή καλύτερα του ποιήματος της Κατίνας Παΐζη αποκάλυψε ο  Χρήστος Θηβαίος από μία ιστορία όπως του την αφηγήθηκε ο γιος της.

Γύρω στο 1920 στην Αλεξάνδρεια η μικρή Κατίνα είχε πάει σε φιλικό σπίτι με την οικογένειά της, όπως συνηθίζονταν, ν’ ακούσουν μουσική δωματίου. Εκεί ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα τον βιολοντσελίστα της ορχήστρας όπως εκμυστηρεύτηκε το ίδιο βράδυ στην αδερφή της Αλέκα. Αυτό το γεγονός την ενέπνευσε αν γράψει αυτό το υπέροχο ποίημα. Το σημαντικό βέβαιο για εκείνη ήταν ότι μετά από κάποια χρόνια παντρεύτηκε αυτόν που την ενέπνευσε.

Πόσο πολύ σ’ αγάπησα ποτέ δε θα το μάθεις

καλέ που δεν εχάρηκες στα χείλη μου φιλιά.

Απ’ τη ζωή μου επέρασες κι αλάργεψες κι εχάθης

καθώς τα διαβατάρικα κι αγύριστα πουλιά.

Τα χέρια μου δεν έδεσα τριγύρω στο λαιμό σου.

Δεν έσταξε απ’ τα μάτια μου το δάκρυ μου θολό.

Κουνούσα το μαντίλι μου αλαφρά στο μισεμό σου

και σιωπηλά σου ευχότανε η ψυχή μου στο καλό.

Δεν είδες το τρεμούλιασμα των κουρασμένων μου ώμων.

Δε μάντεψες τη θύελλα που εκλειούσα στην ψυχή.

Μήτε πως ήμουν σύντροφος των μακρινών σου δρόμων

κι όλη μου η σκέψη ανέκφραστη σ’ άγγιζε προσευχή.

Κι αν ήρθαν μέρες πένθιμες και νύχτες θολωμένες,

που η μοναξιά με τρόμαζε και μου 'παιρνε το νου,

τώρα κρατώ στη θύμηση στιγμές ευτυχισμένες

κάποιου καιρού αλησμόνητου ωραίου κι αληθινού.

Κι αν δεν προσμένεις να με δεις κι εγώ πως θα ξανάρθεις,

ω εσύ, του πρώτου ονείρου μου γλυκύτατη πνοή,

αιώνια θα το τραγουδώ κι εσύ δε θα το μάθεις

πως οι στιγμές που μου 'δωσες αξίζουν μια ζωή.

Το παραπάνω ποίημα της Κατίνας Παΐζη έχει μελοποιηθεί από το Βασίλη Δημητρίου κι ερμηνευθεί απ' το Χρήστο Θηβαίο (Ο μεγάλος θυμός, 1998).