Η Σουτάιτα αλ-Μαχαμάλι αποτελεί σύμβολο γυναικείας πνευματικής παρουσίας στον ισλαμικό κόσμο του 10ου αιώνα. Η φήμη της στηρίζεται στην πρωτοποριακή χρήση της άλγεβρας για πρακτικά νομικά προβλήματα, ενώ η ίδια υπήρξε γέφυρα μεταξύ μαθηματικής λογικής και θρησκευτικού στοχασμού.
Έζησε στη Βαγδάτη κατά τον 10ο αιώνα μ.Χ., στην περίοδο γνωστή ως Χρυσός Αιώνας του Ισλάμ (8ος–13ος αι.). Η Βαγδάτη υπήρξε τότε κέντρο επιστημών, φιλοσοφίας και μαθηματικών, χάρη στο “Οίκο της Σοφίας” (Bayt al-Hikma) και τη συστηματική μετάφραση ελληνικών και περσικών έργων στα αραβικά.
Η Sutayta ήταν κόρη του νομικού και λόγιου al-Hasan al-Mahamali, ο οποίος την εκπαίδευσε σε ανώτερα μαθηματικά και θεολογία.
Αναγνωρίστηκε ως μελετήτρια των μαθηματικών, του ισλαμικού δικαίου (fiqh), της κληρονομιάς (fara’idh) και των θρησκευτικών σπουδών (Hadith, tafsir).
Ήταν σπάνιο για γυναίκα της εποχής να λάβει τέτοιας κλίμακας εκπαίδευση και να γίνει αποδεκτή σε κύκλους λογίων. Οι πηγές αναφέρουν ότι δίδασκε και συμμετείχε σε δημόσιες συζητήσεις στη Βαγδάτη.
Παρότι δεν έχουν διασωθεί γραπτά της έργα, αρκετοί ιστορικοί (π.χ. Ibn al-Jawzi, 12ος αι.) την αναφέρουν ως εξαιρετικά ικανή στα μαθηματικά και στην επίλυση αλγεβρικών προβλημάτων.
Κύριες περιοχές ενδιαφέροντος:
-
Αλγεβρικές εξισώσεις: λέγεται πως επινόησε ή βελτίωσε μεθόδους επίλυσης εξισώσεων πρώτου και δεύτερου βαθμού.
-
Υπολογισμοί κληρονομιάς (fara’idh): το Ισλαμικό Δίκαιο απαιτούσε μαθηματική ακρίβεια στον υπολογισμό μεριδίων· η Sutayta ξεχώρισε σε αυτόν τον τομέα.
-
Νομικο-μαθηματική ανάλυση: συνέδεσε το δίκαιο με τα μαθηματικά, προσφέροντας πρακτικές λύσεις σε υποθέσεις περιουσιακής διανομής.
Οι ιστορικοί τη χαρακτηρίζουν «άλγεβρα της Βαγδάτης», καθώς θεωρείται από τις πρώτες γυναίκες που άσκησαν συστηματικά την άλγεβρα.
Η Sutayta ήταν επίσης νομικός λόγιος (faqīha) και αφηγήτρια παραδόσεων (muhadditha), δηλαδή συμμετείχε στη διαφύλαξη και σχολιασμό των λόγων του Προφήτη (Hadith).
Η δραστηριότητά της δείχνει ότι, στον 10ο αιώνα, κάποιες γυναίκες της ανώτερης τάξης μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε παιδεία και κύρος στη διανόηση.
Η Sutayta Al-Mahamali πέθανε το 987 μ.Χ. στη Βαγδάτη.
Αν και δεν διασώθηκαν έργα της, το όνομά της παρέμεινε στις βιογραφικές εγκυκλοπαίδειες της ισλαμικής λογιοσύνης.
Σήμερα, μνημονεύεται ως πρόδρομος γυναικών στα μαθηματικά και παράδειγμα του πώς οι γυναίκες συνέβαλαν ενεργά στην επιστήμη του Ισλαμικού Χρυσού Αιώνα.
Πηγές
-
Muslim Heritage: “Sutayta Al-Mahamali” — muslimheritage.com
-
Finding Ada Blog: “Women in STEM Advent Calendar: Sutayta Al-Mahamali”
-
WisArchive: “The Algebraist of Baghdad”
-
Muslim Women You Should Know: “Sutayta Al-Mahamali”
-
Afroz Khan, New Age Islam (2024): “Sutayta Al-Mahamali: Pioneering Muslim Woman Mathematician”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου