Diane Keaton

Η Ντάιαν Κίτον (αγγλικά: Diane Keaton‎‎, 5 Ιανουαρίου 1946 - 11 Οκτωβρίου 2025) ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός του κινηματογράφου, σκηνοθέτιδα, παραγωγός και σεναριογράφος βραβευμένη με Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου.

Πρώτα χρόνια

Η Νταϊάν Χολ γεννήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1946 στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια. Η μητέρα της, Ντόροθι Ντιν (το γένος Κίτον), ήταν νοικοκυρά και ερασιτέχνης φωτογράφος. Ο πατέρας της, Τζον Νιούτον Χολ, ήταν μεσίτης ακινήτων και πολιτικός μηχανικός, του οποίου η μητέρα είχε έρθει από την Ιρλανδία.

Η νίκη της μητέρα της στον διαγωνισμό ομορφιάς «Κυρία Λος Άντζελες» για νοικοκυρές και η θεατρικότητα του γεγονότος σύμφωνα με την Κίτον αποτέλεσε την έμπνευση στο να γίνει ηθοποιός και τελικά η επιθυμία της να εργαστεί στη σκηνή. Επίσης, απέδωσε την Κάθριν Χέπμπορν, την οποία θαύμαζε για τον ρόλο δυνατών και ανεξάρτητων γυναικών, ως μία από τις εμπνεύσεις της.

Ξεκίνησε την καριέρα της στο θέατρο και έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο το 1970. Απέκτησε παγκόσμια φήμη όταν ερμήνευσε τον ρόλο της Κέι Κορλεόνε στην ταινία του Φράνσις Φορντ Κόπολα Ο νονός (The Godfather, 1972) πλάι στους Μάρλον Μπράντο και Αλ Πατσίνο. Αλλά οι ταινίες που την καθιέρωσαν στο κινηματογραφικό στερέωμα ήταν εκείνες στις οποίες συμπρωταγωνίστησε με τον Γούντι Άλεν, με τον οποίο είχε μακροχρόνια σχέση. Η πρώτη τους ταινία μαζί ήταν το Ωραίος και σέξι (Play it Again Sam, 1972) του Χέρμπερτ Ρος, ενώ έπειτα ο Άλεν τη σκηνοθέτησε στις ταινίες Ο υπναράς (Sleeper, 1973) και Ο ειρηνοποιός (Love and Death) που ανέδειξαν το κωμικό της ταλέντο. Η τέταρτή της συνεργασία με τον Άλεν στην ταινία Νευρικός εραστής (Annie Hall, 1977), της οποίας ο τίτλος παραπέμπει στο πραγματικό επώνυμο της ηθοποιού (Χωλ), της χάρισε το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου. Ακολούθησαν άλλες δυο συνεργασίες με τον Άλεν οι ταινίες Εσωτερικές σχέσεις (Interiors, 1978) και Μανχάταν (Manhattan, 1979).

Μετά την πραγματοποίηση της ταινίας Μανχάταν η Κίτον κι ο Άλεν διέκοψαν την επιτυχημένη τους συνεργασία, η Κίτον διεύρυνε τους κινηματογραφικούς της ορίζοντες κι ήταν έτοιμη να δεχτεί νέους ρόλους φοβούμενη ότι ένας χαρακτήρας τόσο δυνατός όσο η Άννι Χωλ, θα τυποποιούσε τους ρόλους που θα της προσέφεραν στη συνέχεια. Με τη βοήθεια του Γουόρεν Μπίτι, με τον οποίο είχε ερωτική σχέση από το 1979, επέστρεψε στους δραματικούς ρόλους υποδυόμενη τη Λουίζ Μπράιαντ, σύζυγο του δημοσιογράφου και δημιουργού του Κομμουνιστικού Κόμματος Ηνωμένων Πολιτειών στην ταινία του Μπίτι Οι κόκκινοι (Reds) η ταινία της απέφερε άλλη μια υποψηφιότητα για όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου αλλά έχασε από την Κάθριν Χέπμπορν για την ταινία Στη χρυσή λίμνη (On Golden Pond).

Άλλοι σημαντικοί δραματικοί ρόλοι στην καριέρα της ήταν το Αναζητώντας τον κύριο Γκούντμπαρ (Looking for Mr. Goodbar, 1977), Το πάθος της κυρίας Σοφέλ (Mrs. Soffel, 1984) και Σταγόνες αγάπης (Marvin's Room) για την οποία έλαβε την τρίτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου. Επιτυχημένοι της κωμικοί ρόλοι ήταν επίσης στις ταινίες Baby Boom, 1987, Ο μπαμπάς της νύφης (Father of the Bride, 1991) και Κλαμπ χωρισμένων γυναικών (The First Wives Club, 1996) όπου συμπρωταγωνίστησε με τις Μπέτι Μίντλερ και Γκόλντι Χον. Το 1993 συνεργάστηκε για άλλη μια φορά με τον μέντορά της Γούντι Άλεν στην ταινία του Μυστηριώδεις φόνοι στο Μανχάταν (Manhattan Murder Mystery). Η επιτυχημένη της πορεία συνεχίστηκε και κατά τη δεκαετία του 2000, όταν έλαβε την τέταρτή της υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Κάλλιο αργά παρά αργότερα (Something's Gotta Give) όπου εμφανίστηκε πλάι στον Τζακ Νίκολσον και με τη συμμετοχή της στην ταινία Η πέτρα του σκανδάλου (The Family Stone, 2005).

Οι ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε η Κίτον έχουν κάνει εισπράξεις ανώτερες του 1,1 δισεκατομμυρίου στη Βόρεια Αμερική[18], ενώ η ίδια εκτός από την ενασχόλησή της με τον κινηματογράφο ήταν φωτογράφος, συγγραφέας και ενίοτε τραγουδίστρια.

Η Κίτον είχε ρομαντικές σχέσεις με αρκετές κορυφαίες προσωπικότητες της βιομηχανίας του θεάματος, ξεκινώντας με την Άλεν όταν έπαιξε έναν ρόλο στην παραγωγή του Μπρόντγουεϊ του 1969, "Play It Again, Sam" , την οποία είχε γράψει ο ίδιος. Η σχέση τους έγινε ρομαντική μετά από ένα δείπνο μετά από μια πρόβα αργά το βράδυ. Η αίσθηση του χιούμορ της τον προσέλκυσε ιδιαίτερα. Έζησαν για λίγο μαζί κατά τη διάρκεια της παραγωγής, αλλά όταν κυκλοφόρησε η ταινία, το 1972, η διαβίωσή τους είχε γίνει πιο άτυπη. Συνεργάστηκαν σε οκτώ ταινίες μεταξύ 1971 και 1993 και η Κίτον είπε ότι ο Άλεν παρέμεινε ένας από τους στενότερους φίλους της.

Η Κίτον είχε επίσης σχέση με τον Αλ Πατσίνο και συμπρωταγωνιστή στην τριλογία του "Νονού". Η σχέση τους, που διακόπτονταν συνεχώς, έληξε μετά τα γυρίσματα του τρίτου μέρους της τριλογίας. Η Κίτον είπε για τον Πατσίνο: Ο Αλ ήταν απλά ο πιο διασκεδαστικός άντρας. Για μένα, αυτό είναι το πιο όμορφο πρόσωπο. Νομίζω ότι ο Γουόρεν [Μπίτι] ήταν πανέμορφος, πολύ όμορφος, αλλά το πρόσωπο του Αλ είναι σαν φονικό πρόσωπο.

Η Κίτον έβγαινε ήδη με τον Μπίτι το 1979, όταν συμπρωταγωνίστησαν στην ταινία Οι Κόκκινοι (1981). Ο Μπίτι ήταν τακτικό θέμα κάλυψης των ταμπλόιντ και άλλων μέσων ενημέρωσης, και η Κίτον συμπεριλήφθηκε σε αυτά, προς μεγάλη της έκπληξη. Το 1985, το περιοδικό Vanity Fair την αποκάλεσε «την πιο μοναχική σταρ από την εποχή της Γκρέτα Γκάρμπο». Αυτή η σχέση έληξε λίγο μετά τη λήξη της συνεργασίας των Κόκκινων. Τα προβλήματα με την παραγωγή πιστεύεται ότι ενόχλησαν τη σχέση των δύο ηθοποιών, συμπεριλαμβανομένων πολυάριθμων οικονομικών προβλημάτων και προβλημάτων προγραμματισμού. Ωστόσο η Κίτον παρέμεινε φίλη με τον Μπίτι. 

Στα 50 της, υιοθέτησε δύο παιδιά - μια κόρη το 1996 και έναν γιο το 2001. Αργότερα η ίδια δήλωσε: Η μητρότητα με έχει αλλάξει εντελώς. Είναι απλώς η πιο ταπεινωτική εμπειρία που είχα ποτέ. 

Απεβίωσε στο σπίτι της στην Καλιφόρνια στις 11 Οκτωβρίου 2025, σε ηλικία 79 ετών.

Υποκριτικό στυλ και κληρονομιά

Η Κίτον χαρακτηρίστηκε ως «μία από τις σπουδαίες Αμερικανίδες ηθοποιούς της ακμής της δεκαετίας του 1970», ένα είδωλο του στυλ και ένας «θησαυρός» με προσωπικό και επαγγελματικό στυλ που είναι «δύσκολο να εξηγηθεί και αδύνατο να αντιγραφεί». Πολλοί κριτικοί έχουν επισημάνει την ευελιξία της ως πρωταγωνίστρια τόσο σε ελαφριές κωμωδίες όσο και σε αναγνωρισμένα δράματα. Οι New York Times περιέγραψαν την Κίτον ως «εξαιρετικά επιδέξιο» στην απεικόνιση της «αγαπημένης, ταραγμένης μούσας» του Γούντι Άλεν στις κωμωδίες του, καθώς και «ντροπαλών, αμήχανων γυναικών που κατακλύζονται από τη δύναμη του δικού τους αφυπνισμένου ερωτισμού» σε δραματικές ταινίες.. Σημειώθηκε επίσης η ικανότητα της Κίτον να επανεφευρίσκει και να προκαλεί τον εαυτό της στην οθόνη, έχοντας μεταβεί από το «χαζό στυλ του Άλεν» σε μια «χαρισματική και ερωτικά εκλεπτυσμένη ηθοποιό χαρακτήρων» και αργότερα σε «μια ελκυστική μητρική φιγούρα...μια γυναίκα με μια σέξι χροιά».

Φιλμογραφία

Έτος Πρωτότυπος Τίτλος Ελληνική απόδοση Ρόλος
1970 Lovers and Other Strangers Ερωτικά ζευγάρια και τόσοι άλλοι γύρω τους Τζόαν
1972 The Godfather Ο νονός Κέι Άνταμς
Play It Again, Sam Ωραίος και σέξι Λίντα
1973 Sleeper Ο υπναράς Λούνα Σλόσερ
The Godfather: Part II Ο νονός ΙΙ Κέι Άνταμς
1975 Love and Death Ο ειρηνοποιός Σόνια
1976 I Will... I Will... For Now Φροντιστήριο έρωτος Κέιτι Μπίνγκαμ
Harry and Walter Go to New York Δύο εντιμότατοι... αετονύχηδες Λίζα Τσέστνατ
1977 Annie Hall Νευρικός εραστής Άνι Χολ
Looking for Mr. Goodbar Αναζητώντας τον κύριο Γκούντμπαρ Τερέζα Νταν
1978 Interiors Εσωτερικές σχέσεις Ρενάτα
1979 Manhattan Μανχάταν Μαίρη
1981 Reds Οι κόκκινοι Λουίζ Μπράιαντ
1982 Shoot the Moon Διάσταση Φέιθ Ντάνλαπ
1984 The Little Drummer Girl Η μικρή τυμπανίστρια Τσάρλι
Mrs. Soffel Το πάθος της κυρίας Σόφελ Κέιτ Σόφελ
1986 Crimes of the Heart Εγκλήματα καρδιάς Λένι Μαγκράθ
1987 Radio Days Μέρες ραδιοφώνου τραγουδίστρια
Baby Boom
Τζέι Σι Γουάιαρτ
1988 The Good Mother Η καλή μητέρα Άννα Ντάνλοπ
1989 The Lemon Sisters
Ελοΐζ Χέιμερ
1990 The Godfather Part III Ο νονός ΙΙΙ Κέι Άνταμς
1991 Father of the Bride Ο μπαμπάς της νύφης Νίνα Μπανκς
1993 Manhattan Murder Mystery Μυστηριώδεις φόνοι στο Μανχάταν Κάρολ Λίπτον
Look Who's Talking Now Κοίτα ποιος μιλάει τώρα Δάφνη (φωνή)
1995 Father of the Bride Part II Ο μπαμπάς της νύφης παθαίνει αμόκ Νίνα Μπανκς
1996 The First Wives Club Κλαμπ χωρισμένων γυναικών Άνι Μακντάγκαν Παραντί
Marvin's Room Σταγόνες αγάπης Μπέσι
1997 The Only Thrill Αληθινή αγάπη Κάρολ Φιτζίμονς
1999 The Other Sister Μια αλλιώτικη αγάπη Ελίζαμπεθ
2000 Hanging Up Η κλήση σας προωθείται Τζόρτζια
2001 Town & Country Αιτία διαζυγίου Έλι
Plan B
Φραν Βαρέκιο
2003 Something's Gotta Give Κάλλιο αργά παρά αργότερα Έρικα Μπάρι
2005 The Family Stone Η πέτρα του σκανδάλου Σίμπιλ Στόουν
Terminal Impact
αφηγήτρια (φωνή)
2006 Surrender, Dorothy Ντόροθι, παραδώσου Νάταλι Σουέρντλοου
2007 Because I Said So Η μάνα έχει πάντα δίκιο Δάφνη Γουάιλντερ
Mama's Boy Ο μαμάκιας Γιαν Μάνους
2008 Mad Money Εύκολο χρήμα Μπρίτζετ Κάρντιγκαν
Smother Στενός κορσές Μέριλιν Κούπερ
2010 Morning Glory Πρωινό ξύπνημα Κολίν Πεκ
2012 Darling Companion Ατίθαση συντροφιά Μπεθ
2013 The Big Wedding Ο γάμος της χρονιάς Έλι
2014 And So It Goes Κι όμως... γίνεται Λι
5 Flights Up
Ρουθ Κάρβερ
2015 Love the Coopers Μια φορά τον χρόνο Σάρλοτ
2016 Finding Dory Ψάχνοντας την Ντόρι Τζένι (φωνή)
2017 Hampstead Απροσδόκητος έρωτας Έμιλι Γουόλτερς
2018 Book Club
Νταϊάν
2019 Poms Κορίτσια κάποιας ηλικίας Μάρθα
2020 Love, Weddings & Other Disasters
Σάρα