Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ

Η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ (Florence Nightingale) (12 Μαΐου 1820 - 13 Αυγούστου 1910) ήταν Βρετανίδα στατιστικός και νοσοκόμα, γνωστή για το ανθρωπιστικό, πρωτοποριακό της έργο στον τομέα της νοσηλείας, όπου πρώτη αυτή εισήγαγε, κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου (1853-1856), το επάγγελμα της ειδικά εκπαιδευμένης νοσοκόμας καθώς και πλήθος μέτρα για την ορθολογική λειτουργία των νοσοκομείων (ιδίως στρατιωτικών).Η ημέρα γέννησής της 12 Μαΐου εχει οριστεί ως η παγκόσμια ημέρα Αδελφών Νοσοκόμων προς τιμή της.

Βιογραφία Η Φλόρενς γεννήθηκε σε μια πλούσια βρετανική οικογένεια σε μια βίλα στην Φλωρεντία στην ιταλική επαρχία της Τοσκάνης, από την οποία έλαβε το όνομά της. Ήταν γόνος εύπορης αγγλικής οικογένειας που είχε εγκατασταθεί στην Φλωρεντία. Όταν γύρισε με τον πατέρα της στην Αγγλία, έκανε ευρύτατες σπουδές και έμαθε λατινικά και ελληνικά. Στα 20 της δήλωσε στους γονείς ότι επιθυμούσε να γίνει νοσηλεύτρια, αλλά εκείνοι αρνήθηκαν με το πρόσχημα ότι ένα τέτοιο επάγγελμα δεν αρμόζει στην δική τους κοινωνική τάξη. Όταν όμως έγινε 30 χρονών, η Φλόρενς αποφάσισε να μείνει ανύπαντρη και να σπουδάσει Νοσηλευτική στο Κάιζερσβερτ, κοντά στο Ρήνο, αλλά και σε διάφορα νοσοκομεία της Αγγλίας και της Γαλλίας. Στην διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου (1854-1855) ανέλαβε την θέση προϊσταμένης στο νοσοκομείο Κίνγκς Κόλλετζ. Σε λίγο καιρό όμως αναχώρησε, επικεφαλής 28 νοσοκόμων, για το μέτωπο και παρ' όλες τις δυσκολίες κατόρθωσε να αυξήσει τον αριθμό τους σε 100. Εργαζόταν σε ένα νοσοκομείο στο Σκούταρι, κοντά στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο στέγαζε 1.500 ασθενείς κάτω από πραγματικά άθλιες συνθήκες. Το ποσοστό θνησιμότητας του νοσοκομείου είχε φτάσει το 42%, γιατί νοσηλεύονταν εκεί ασθενείς με βαριές επιδημίες (τύφος, χολέρα, δυσεντερία κλπ.). Παρόλα αυτά η Φλόρενς κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες για να σώσει τους ασθενείς και έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να τους απαλύνει τον πόνο. Εγκαταλείποντας την Τουρκία μετά τη λήξη του πολέμου, αφού είχε φύγει και ο τελευταίος νοσηλευόμενος στρατιώτης, επέστρεψε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου αρνήθηκε τις τιμές εθνικής ηρωίδας τις οποίες επιφύλασσαν και επιδόθηκε σε αγώνα εξασφάλισης καλύτερων συνθηκών διαβίωσης και περίθλαψης των στρατιωτών. Από το 1858 έως το τέλος της ζωής της έζησε καθηλωμένη στο σπίτι της από μια αναπηρία ψυχοσωματικής φύσης χωρίς να διακόψει τις ενέργειες και τις επαφές για τα ζητήματα υγείας. Το 1858 δημοσίευσε το βιβλίο της: «Σημειώσεις για θέματα που επηρεάζουν τη Υγεία- Αποδοτικότητα και διοίκηση των βρετανικών στρατιωτικών νοσοκομείων». Το 1860 διέθεσε πενήντα χιλιάδες στερλίνες (από την τιμητική χορηγία για την προσφορά της) για τη ίδρυση εκπαιδευτηρίου νοσοκόμων στο νοσοκομείο του κολεγίου του Αγίου Θωμά.

Τρία έτη πριν από το θάνατό της τιμήθηκε με το Παράσημο της Αξίας (1907). Ήταν η πρώτη Βρετανίδα που της αποδόθηκε αυτή η τιμή. Το 1912 θεσπίστηκε προς τιμήν της μετάλλιο του Διεθνής Ερυθρού Σταυρού [για νοσοκόμους και νοσοκόμες που διακρίνονται στην άσκηση του λειτουργήματός τους]. Το άγαλμά της δεσπόζει στην πλατεία Βατερλώ του Λονδίνου, ενώ η μορφή της κοσμεί αγγλικό χαρτονόμισμα. Η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ είναι αρκετά δημοφιλής για τη συνεισφορά της κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου. Η κύρια εστίασή της πάνω σε αυτή τη συνεισφορά, άρχισε με τις αναφορές που έφταναν στη Βρετανία για τη φρικιαστική κατάσταση που βρίσκονταν οι τραυματισμένοι. Στις 21 Οκτωβρίου 1854, αυτή και ένα πλήρωμα από 38 εθελόντριες νοσοκόμες, εκπαιδευμένες από τη Νάιτινγκεϊλ και συμπεριλαμβάνοντας και την θεία της Mai Smith, στάλθηκαν (κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του Sidney Herbert) στη Τουρκία, γύρω στα 545 χλμ κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας, από το Μπαλακλαβά μέχρι τη Κριμαία, όπου ήταν η βάση του Βρετανικού στρατού.

Η Νάιτινγκεϊλ έφτασε νωρίς το Νοέμβριο του 1854 στο Σελιμιγιέ Μπαρράκς στο Σκουτάρι (το σημερινό Üsküdar στη Κωνσταντινούπολη) για την αναδιοργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών και την περίθαλψη των τραυματιών στο Σκούταρι (σημερινό Ισκιντάρ, προάστιο της Κωνσταντινούπολης), ως διευθύντρια αποστολής νοσοκόμων. Αυτή και οι νοσοκόμες της, βρήκαν πληγωμένους στρατιώτες να είναι σε άσχημη κατάσταση μην έχοντας εκλάβει τη κατάλληλη φροντίδα. Τα φάρμακα ήταν πολύ λίγα, η υγιεινή δεν υπήρχε, και οι μαζικές μολύνσεις ήταν κάτι το συνηθισμένο, ενώ πολλές από αυτές ήταν και θανατηφόρες. Επιπλέον, δεν υπήρχε καθόλου εξοπλισμός για να παρασκευαστεί φαγητό για τους ασθενείς. Εργάστηκε με εξαιρετικό ζήλο και αποτελεσματικότητα τόσο στο διοικητικό όσο και στο νοσηλευτικό τομέα· μάλιστα, η συνήθειά της να επιθεωρεί αυτοπροσώπως κάθε βράδυ, τους θαλάμους των τραυματιών της χάρισε το προωνύμιο «η κυρία με τη λάμπα».

Τα ποσοστά θανάτων δεν έπεσαν, αντίθετα, άρχισαν να αυξάνονται. Ο αριθμός των θανάτων ήταν ο μεγαλύτερος από όλα τα νοσοκομεία της περιοχής. Κατά τη διάρκεια του πρώτου της χειμώνα στο Σκουτάρι, 4.077 στρατιώτες πέθαναν εκεί. Δεκαπλάσιος αριθμός στρατιωτών πέθανε από αρρώστιες όπως τύφος, χολέρα και δυσεντερία παρά από πληγές που δημιουργήθηκαν από τη μάχη. Οι συνθήκες στα τότε νοσοκομεία ήταν τόσο θανάσιμες για τους ασθενείς λόγω της πληθώρας τραυματιών και της έλλειψης αερισμού των χώρων.

Πρωτοποριακή σύγχρονη νοσηλευτική Επιστρέφοντας στο Λονδίνο κύριο μέλημά της υπήρξε η βελτίωση των συνθηκών στα νοσοκομεία. Καρπός αυτών των προσπαθειών της, οι οποίες περιλάμβαναν αναρίθμητες επαφές με πολιτικούς παράγοντες, ακόμη και με τη Βασίλισσα Βικτωρία ήταν η σύσταση της Βασιλικής Επιτροπής για την Υγεία (1857) η οποία συνέβαλε στην ίδρυση της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής.

Εργογραφία Ακολούθησαν τα βιβλία: Σημειώσεις για την νοσηλεία (1860) Σημειώσεις για τη νοσηλεία για τις εργαζόμενες τάξεις (1861) Ζωή ή θάνατος στην Ινδία (Life or Death in India) 1874