Simone Veil‎‎

Η Σιμόν Βέιλ (γαλλικά: Simone Veil‎‎, το γένος Ζακόμπ [γαλλ. Jacob]· Νίκαια Γαλλίας 13 Ιουλίου 1927 - 30 Ιουνίου 2017) ήταν Γαλλίδα δικηγόρος και πολιτικός. Υπηρέτησε ως Υπουργός Υγείας υπό τον Βαλερί Ζισκάρ ντ'Εσταίν, ως μέλος του Συνταγματικού Συμβουλίου της Γαλλίας και ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1979-1982).

Ήταν μεταξύ των επιζώντων από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, στο οποίο έχασε μέλη της οικογένειάς της κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Από το 2000 έως το 2007 υπηρέτησε ως πρώτη πρόεδρος στο Ίδρυμα για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος και στη συνέχεια ως επίτιμη πρόεδρός του. Τον Νοέμβριο του 2008 εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Ήταν περισσότερο γνωστή για την προώθηση του νόμου που νομιμοποιούσε τις αμβλώσεις στη Γαλλία, στις 17 Ιανουαρίου 1975.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Νίκαια της Γαλλίας. Ήταν κόρη της Υβόν Στάινμετζ (Steinmetz) και του αρχιτέκτονα Αντρέ Ζακόμπ, αρχιτέκτονα. Έλαβε το απολυτήριό της (μπακαλωρεά) στις 28 Μαρτίου 1944 και συνελήφθη από τις γερμανικές αρχές λίγες ημέρες αργότερα. Η εβραϊκή οικογένεια της Βέιλ - η Σιμόν, η μητέρα της και μια αδερφή της, Μαντλέν - απελάθηκαν στο Άουσβιτς. Αργότερα μεταφέρθηκαν στο Μπέργκεν-Μπέλσεν όπου η μητέρα της πέθανε από τύφο λίγο πριν την απελευθέρωση του στρατοπέδου (15 Απριλίου 1945). Ο πατέρας και ο αδερφός της Βέιλ πέθαναν και αυτοί, είναι οι τελευταίοι άνθρωποι που γνωρίζουμε ότι είχαν σταλεί στη Λιθουανία. Η άλλη αδερφή της Βέιλ, η Ντενίζ, η οποία είχε συλληφθεί ως μέλος της Αντίστασης στην αρχή του πολέμου, επέζησε μετά τη φυλάκισή της. Η αδερφή της Μιλού πέθανε σε ένα τροχαίο ατύχημα τη δεκαετία του 1950. Η ίδια η Βέιλ επέστρεψε το 2005 στο Άουσβιτς κατά την 60η επέτειο από την απελευθέρωση του στρατοπέδου.

Μετά την απελευθέρωση του Άουσβιτς, ξεκίνησε να σπουδάζει νομική και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, όπου συνάντησε τον μελλοντικό σύζυγό της Αντουάν Βέιλ. Το ζευγάρι παντρεύτηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1946 και απέκτησε τρεις γιους : τον Ζαν, τον Κλωντ-Νικολά και τον Πιερ-Φρανσουά. Ο σύζυγός της πέθανε στις 12 Απριλίου 2013, σε ηλικία 86 ετών και μετά από 66 χρόνια γάμου. Ο Κλωντ-Νικολά πέθανε το 2002.

Πολιτική καριέρα

Υπουργείο Δικαιοσύνης 1956-1974

Μετά την αποφοίτησή της από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού με πτυχίο στη νομική, η Βέιλ πέρασε αρκετά χρόνια στο να εξασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου. Το 1956 πέτυχε στις εθνικές εξετάσεις για να γίνει δικαστής. Εισήλθε και κατείχε ανώτερη θέση στην Εθνική Διοίκηση Σωφρονιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Ήταν υπεύθυνη για τις δικαστικές υποθέσεις και τις συνθήκες διαβίωσης στις γυναικείες φυλακές καθώς και για την ιατρική θεραπεία των φυλακισμένων γυναικών. Το 1964 παραιτήθηκε για να γίνει διευθύντρια των πολιτικών υποθέσεων, θέση από την οποία βελτίωσε τα δικαιώματα και το καθεστώς κράτησης των γυναικών. Κατάφερε να πετύχει μέσω νόμου το δικαίωμα υιοθεσίας από τις γυναίκες και το δικαίωμα ελέγχου και από τους δυο γονείς των οικογενειακών νομικών ζητημάτων. Το 1970 έγινε γενική γραμματέας του Συμβουλίου του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Υπουργείο Υγείας 1974-1979

Από το 1974 έως το 1979 η Βέιλ ήταν υπουργός υγείας στις κυβερνήσεις του Ζακ Σιράκ και του Ρεμόντ Μπαρέ. Από τις 28 Μαΐου 1974 έως τις 29 Μαρτίου 1977 ήταν υπουργός υγείας, από τις 29 Μαρτίου 1977 έως τις 3 Απριλίου 1978 ήταν υπουργός υγείας και κοινωνικών ασφαλίσεων και από τις 3 Απριλίου 1978 έως τις 4 Ιουλίου 1979 ήταν υπουργός υγείας και οικογένειας. Έχει προωθήσει τους εξής σημαντικούς νόμους :

• 4 Δεκεμβρίου 1974 : διευκόλυνε την πρόσβαση στην αντισύλληψη, η πώληση αντισυλληπτικών χαπιών είχε νομιμοποιηθεί το 1967.
• 17 Ιανουαρίου 1975 : νομιμοποίηση της άμβλωσης στη Γαλλία, της σκληρότερης πολιτικής μάχης για την οποία είναι περισσότερο γνωστή η Βέιλ. Η συζήτηση για τις αμβλώσεις υπήρξε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος καθώς όσοι τάχθηκαν υπέρ της παράνομης έκτρωσης άσκησαν προσωπικές επιθέσεις εναντίον της Βέιλ και της οικογένειάς της. Ωστόσο, από τη στιγμή θέσπισης του νόμου, πολλοί απέδωσαν φόρο τιμής στη Βέιλ και την ευχαρίστησαν για τη θαρραλέα και αποφασιστική μάχη της.
• Το 1976 η Βέιλ συνέβαλε στο να εισαχθεί μια απαγόρευση για το κάπνισμα σε ορισμένους δημόσιους χώρους και εργάστηκε πάνω στο πρόβλημα των αγροτικών περιοχών που δεν καλύπτονταν από ιατρική περίθαλψη, πρόβλημα πάνω στο οποίο εργάζεται και ο Εμμανουέλ Μακρόν.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 1979-1993

Το 1979 η Βέιλ εξελέγη μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές του 1979. Στην πρώτη Σύνοδο, το νέο Κοινοβούλιο εξέλεξε τη Βέιλ ως την πρώτη γυναίκα πρόεδρο. Υπηρέτησε σε αυτή τη θέση μέχρι το 1982.

Το 1981 η Βέιλ κέρδισε το βραβείο Καρλομάγνου. Στις εκλογές του 1982 επανεξελέγη βουλευτής μέχρι το 1984. Μέχρι το 1989 έγινε πρόεδρος του ευρωπαϊκού κόμματος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και Μεταρρυθμιστών. Επανεξελέγη βουλευτής για τελευταία φορά στις εκλογές του 1989.

Μεταξύ του 1984 και του 1992 υπηρέτησε στην Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων και στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. Αφού αποχώρησε από αυτές τις επιτροπές, υπηρέτησε στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και στην Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Από το 1989 έως το 1993 ήταν μέλος της αντιπροσωπείας του Κοινοβουλίου στην Κοινοβουλευτική Ένωση ACP-EU όπου εργάστηκε ως αντιπρόεδρος μέχρι το 1992.

Επιστροφή στη γαλλική κυβέρνηση 1993-1995

Από τις 31 Μαρτίου 1993 έως τις 16 Μαΐου 1995, η Βέιλ ήταν ξανά μέλος του υπουργικού συμβουλίου υπηρετώντας ως υπουργός εσωτερικών και ως υπουργός υγείας και κοινωνικών υποθέσεων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 εργάστηκε για να παρέχει βοήθεια στις μητέρες που είχαν μικρά παιδιά, στα άτομα με ειδικές ανάγκες και στους ασθενείς που ήταν θετικοί στον HIV.

Μέλος του Συνταγματικού Συμβουλίου 1998

Το 1998 διορίστηκε στο Συνταγματικό Συμβούλιο της Γαλλίας. Το 2005 έλαβε σύντομη άδεια από αυτό προκειμένου να κάνει μια εκστρατεία υπέρ της Συνθήκης για τη θέσπιση ενός ενιαίου Συντάγματος για την Ευρώπη. Αυτή η ενέργεια επικρίθηκε γιατί φαινόταν να έρχεται σε αντίθεση με τις νομικές διατάξεις ότι τα μέλη του Συμβουλίου θα πρέπει να απομακρύνονται από την κομματική πολιτική : σύμφωνα με τους επικριτές, η ανεξαρτησία και η αμεροληψία του Συνταγματικού Συμβουλίου θα έμπαιναν σε κίνδυνο εάν τα μέλη του έπαιρναν από μόνα τους άδεια για να έκαναν εκστρατεία για ένα έργο. Η Βέιλ απάντησε ότι η ίδια, ο πρόεδρος του Συνταγματικού Συμβουλίου και οι συνάδελφοί της είχαν συζητήσει ήδη το θέμα αυτό και της είχε επιτραπεί να λάβει άδεια χωρίς να χρειάζεται να παραιτηθεί. Όντας σταθερός υποστηρικτής του ευρωπαϊκού σχεδίου, η Βέιλ πίστευε ότι οι υπόλοιποι δεν πρέπει "να αγνοήσουν την ιστορική διάσταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης".

Βραβεία και άλλες δραστηριότητες 1989-2012

Το 1998 της απονεμήθηκε ο τίτλος της Επίτιμης Κυρίας του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Από τον Μάρτιο του 1998 έως τον Μάρτιο του 2007 ήταν μέλος του Συνταγματικού Συμβουλίου της Γαλλίας.

Το 2003 εξελέγη στο διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Το 2005 βραβεύτηκε με το Prince of Asturias, στην κατηγορία της Διεθνούς Συνεργασίας.

Το 2007 βραβεύτηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και εξέπληξε αρκετούς όταν πρόβαλε την υποστήριξή της προς τον συντηρητικό υποψήφιο των προεδρικών εκλογών Νικολά Σαρκοζί. Ήταν στο πλευρό του την ημέρα που έλαβε το 31% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών εκείνη τη χρονιά.

Η Βέιλ εισήχθη στη Γαλλική Ακαδημία το 2008 και έγινε η έκτη γυναίκα που το έκανε αυτό. Η Βέιλ μπήκε στη λίστα με τους σαράντα "αθάνατους" της Γαλλικής Ακαδημίας, καταλαμβάνοντας την 13η θέση που ανήκε αρχικά στον Ζαν Ρασίν. Η στρατολόγησή της έγινε τον Μάρτιο του 2010 από τον Ζαν ντ'Ορμεσόν. Στο σπαθί που της δόθηκε, όπως και σε κάθε άλλον "αθάνατο", ήταν χαραγμένος ο αριθμός που είχε στο Άουσβιτς (αριθμός 78651), το σύνθημα της Γαλλικής Δημοκρατίας ("Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα") και το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ("Ενωμένοι μέσα στην πολυμορφία").

Το 2008 κέρδισε το βραβείο Κάρολος V για τα "προσόντα της στον αγώνα της για την προώθηση της ισότητας των γυναικών".

Συμμετείχε ως μέλος της κριτικής επιτροπής για το Βραβείο Πρόληψης Συγκρούσεων που απονέμεται κάθε χρόνο από την Ένωση Σιράκ.

Το 2012 της απονεμήθηκε το βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής.

Θάνατος

Η Βέιλ πέθανε στις 30 Ιουνίου 2017 στο σπίτι της, δύο εβδομάδες πριν τα 90α γενέθλιά της. Ο γιος της Ζαν δήλωσε στην δημοσίας δαπάνης κηδεία της, στις 5 Ιουλίου 2017 : "Σε συγχωρώ που έριξες νερό πάνω από το κεφάλι μου", αναφερόμενος σε ένα γεγονός όπου η Βέιλ είχε "αδειάσει με απέχθεια έναν κουβά με νερό πάνω στο κεφάλι του για αυτό που θεωρούσε ότι ήταν οι παρατηρήσεις του περί μισογυνισμού". Τάφηκε στο Πάνθεον.