Η Μελισσάνθη αν και κόρη μεγάλωσε από τον πατέρα της σαν διάδοχος του θρόνου και μελλοντική βασίλισσα, συμμετείχε στην έκδοση νομισμάτων, την απονομή τίτλων και τις διπλωματικές σχέσεις.Συμμετείχε μαζί με τον πατέρα της μαζί με τους υπόλοιπους ευγενείς και τον κλήρο σε όλες τις τελετές. Οι γυναίκες στις οικογένειες των Φράγκων ήταν σε πολύ καλή θέση εκείνη την εποχή, επειδή οι σύζυγοι τους βρίσκονταν συνεχώς σε αμέτρητους κινδύνους με τις επιδημίες και τους πολέμους άφηναν τις συζύγους τους να ασκήσουν την εξουσία σε περίπτωση που οι ίδιοι δεν μπορούσαν. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα εκτός από την Μελισσάνθη ήταν η Ουρράκα της Καστίλης, η Αυτοκράτειρα Ματθίλδη και η Ελεονώρα της Ακουιτανίας.
Γάμος με τον Φούλκωνα του Ανζού
Ο Βαλδουίνος Β΄ αναζήτησε για την κόρη του Μελισσάνθη έναν ικανό και δυναμικό σύζυγο από μια οικογένεια, ζήτησε από τον Λουδοβίκο ΣΤ΄ της Γαλλίας να του παρουσιάσει προτάσεις, κάποιον ισχυρό υποτελή του από το βασίλειο των Φράγκων. Οι προτεραιότητες που έδωσε για τον σύζυγο της Μελισσάνθης ήταν να είναι Φράγκος όπως οι περισσότεροι Σταυροφόροι, να έχει δεσμούς με τους Αγίους Τόπους και να έχει αναλάβει δράση στο παρελθόν σε Σταυροφορίες. Ο Λουδοβίκος ο Παχύς του πρότεινε για γαμπρό τον Φούλκωνα του Ανζού και του Μαιν έναν πλούσιο Σταυροφόρο, Ναΐτη Ιππότη και στρατηγό με πλούσια δράση και μεγάλες επιτυχίες στους Άγιους Τόπους. Στην πραγματικότητα ο Λουδοβίκος έκανε την πρόταση αυτή στον Βαλδουίνο επειδή φοβόταν πολύ τον Φούλκωνα και ήθελε να απαλλαγεί από αυτόν, ήταν ο πιο ισχυρός αντίπαλος του με μεγάλη επιρροή στους υπόλοιπους σε σημείο να φοβάται ακόμα και την απώλεια του θρόνου του από τον Φούλκωνα. Ο γιος του Φούλκωνα επιπλέον Γοδεφρείδος Πλανταγενέτης είχε παντρευτεί την Αυτοκράτειρα Ματθίλδη διάδοχο του θρόνου της Αγγλίας κάτι που έκανε την οικογένεια του πολύ ισχυρότερη και επικίνδυνη σύμφωνα με τον ιστορικό Ζόε Όλντενμπουργκ.
Ο Φούλκων ζήτησε από τον Βαλδουίνο σαν όρο για να παντρευτεί την Μελισσάνθη να πάρει και ο ίδιος τον τίτλο του βασιλιά των Ιεροσολύμων μαζί της, ο Βαλδουίνος το δέχτηκε. Ο Βαλδουίνος Β΄ σύντομα κατάλαβε ότι ο Φούλκων είναι πολύ φιλόδοξος, επικίνδυνος και αποτελούσε μεγάλη απειλή για την κόρη του. Οι υποψίες του έφτασαν σε σημείο να σκεφτεί ότι θα διώξει την Μελισσάνθη, θα αποκληρώσει τα παιδιά της και θα ορίσει διάδοχο του στο βασίλειο των Ιεροσολύμων τον μικρότερο γιο από τον πρώτο του γάμο Ηλία του Μαίν. Την επόμενη χρονιά μετά τον γάμο τους ο Φούλκων και η Μελισσάνθη έκαναν γιο τον μελλοντικό Βαλδουίνο Γ΄ της Ιερουσαλήμ (1130). Ο ηλικιωμένος Βαλδουίνος λόγω των φόβων του για τον Φούλκωνα προσπάθησε να εξασφαλίσει τον εγγονό του, τον έστεψε συμβασιλέα ορίζοντας σαν κηδεμόνα του την Μελισσάνθη χωρίς τον Φούλκωνα, την επόμενη χρονιά ο Βαλδουίνος πέθανε. Μετά τον θάνατο του πατέρα της η Μελισσάνθη με τον σύζυγο της Φούλκωνα στέφθηκαν συμβασιλείς. Ο Γουλιέλμος της Τύρου αναφέρει επαινετικά σχόλια για την Μελισσάνθη σχετικά με τα κληρονομικά δικαιώματα της να κυβερνήσει το βασίλειο των Ιεροσολύμων και την αναφέρει ως βασίλισσα με την ευλογία του θεού.
Σύγκρουση του Φούλκωνα με τον ξάδελφο της Ούγο
Οι φόβοι του πατέρα της για τον Φούλκωνα άρχισαν να βγαίνουν αληθινοί, προσπάθησε να αφαιρέσει από την Μελισσάνθη τις περισσότερες εξουσίες, προνόμια και καταστατικά και να τα πάρει όλα από μόνος του, το βασιλικό ζεύγος ήρθε σύντομα σε σύγκρουση. Ο Φούλκων πέρα από την κακομεταχείριση της Μελισσάνθης προσπάθησε να αφαιρέσει από τις πόλεις του βασιλείων την σχετική αυτονομία που είχαν και να πάρει όλες τις εξουσίες στα χέρια του. Η συμπεριφορά του Φούλκωνα θύμιζε περισσότερο τον αυταρχικό τρόπο που κυβερνούσε η οικογένεια του στο Ανζού παρά την δημοκρατία που υπήρχε στα χριστιανικά βασίλεια της Ανατολής.
Η σύγκρουση πήρε σύντομα πολιτικές προεκτάσεις, ο Φούλκων κατηγόρησε την Μελισσάνθη για μοιχεία με τον ξάδελφο της Ούγο Β΄ της Γιάφας. Ο Ούγος Β΄ ήταν χαρισματικός, διεκδικητής από τον Φούλκωνα του θρόνου των Ιεροσολύμων σαν μέλος της προηγούμενης βασιλικής οικογένειας και πολύ πιστός στον Βαλδουίνο Β όσο ζούσε ενώ τιμούσε έντονα την μνήμη του μετά τον θάνατο του. Οι περισσότεροι συγγραφείς όπως ο Γουλιέλμος της Τύρου αποκλείουν τις απιστίες της Μελισσάνθης και τις παρουσιάζουν σαν εύρημα του Φούλκωνα, τονίζουν ότι η εκκλησία θα είχε πρώτα απ'όλα καταδικάσει την πράξη αν είχε πραγματικά γίνει. Ο Ούγος συμμάχησε με τους μουσουλμάνους της Ασκαλών εναντίον του Φούλκωνα, αυτό έστρεψε την κοινή γνώμη σε βάρος του όπως και την καταδίκη του πατριάρχη. Οι δυο πλευρές συμφιλιώθηκαν με την συμφωνία την εξορία του Ούγου για τρία χρόνια σαν την επιεικέστερη ποινή λόγω της συμμαχίας του με τους μουσουλμάνους. Μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας στην συνέχεια απέναντι στον Ούγο χρεώθηκε στους οπαδούς του Φούλκωνα, έφερε μεγάλη οργή των οπαδών του Ούγου και της Μελισσάνθης εναντίον του βασιλιά. Ο κίνδυνος πραξικοπήματος εναντίον του Φούλκωνα ήταν ανοιχτός μετά το 1135, οι οπαδοί του ήταν παντού ανεπιθύμητοι και φοβόντουσαν για τις ζωές τους, οι περισσότεροι από αυτούς προέρχονταν από την ιδιαίτερη πατρίδα του το Ανζού και ήθελαν να έχουν το πάνω χέρι σε βάρος των υπολοίπων. Ο Φούλκων και η Μελισσάνθη τελικά συμφιλιώθηκαν και έκαναν δεύτερο γιο τον Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ (1136), από τότε οι σχέσεις του βασιλικού ζεύγους ήταν καλές και η Μελισσάνθη θρήνησε τον Φούλκωνα όταν πέθανε σε πτώση από άλογο (1143).
Β΄ Σταυροφορία
Οι εξουσίες της Μελισσάνθης ήταν πλέον απόλυτες μπορούσε να διανέμει τίτλους και να παρέχει χάρες, τα δικαιώματα της δεν ήταν μόνο σαν κηδεμόνας του διαδόχου αλλά και κληρονομικά δικαιώματα από τον πατέρα της. Η Μελισσάνθη είχε πάντοτε την υποστήριξη της εκκλησίας καθ'όλη την διάρκεια της ζωής της. Ίδρυσε την μονή του Αγίου Λαζάρου στην Βηθανία (1138) όπου η μικρότερη αδελφή της Ιοβέττα εγκαταστάθηκε σαν ηγουμένη, έδωσε στην μονή της εύφορες πεδιάδες στην Ιεριχώ και την διακόσμησε πολυτελώς ώστε να μην διαφέρουν σε τίποτα από τις ανδρικές μονές. Την περίοδο (1131 - 1143) δέχτηκε το Ψαλτήρι της Μελισσάνθης σαν δώρο από τον σύζυγο της Φούλκωνα όταν συμφιλιώθηκε μαζί του, αυτό αποδεικνύεται με το όνομα Φάλκον το οποίο είναι χαραγμένο στο πίσω σιδερένιο κάλυμμα που σχετίζεται με το όνομα του Φούλκωνα. Τα Ιεροσόλυμα την εποχή της αν και είχε πολλές επιδράσεις από το Βυζάντιο και την Δύση είχαν δημιουργήσει έναν ξεχωριστό διαφορετικό ρυθμό με πολλούς νέους καλλιτέχνες.
Η κομητεία της Έδεσσας απειλήθηκε από τον Βυζαντινό στρατό (1144), η Μελισσάνθη έστειλε ενισχύσεις στον Ραϊμόνδο της Αντιόχειας με την σύσταση να περιμένει τις ενισχύσεις πριν πολεμήσει. Ο Ραϋμόνδος αγνόησε τις συστάσεις και ξεκίνησε τον πόλεμο με τους Βυζαντινούς, παρά τις ενισχύσεις της Μελισσάνθης η Έδεσσα έπεσε. Η Μελισσάνθη έκανε έκκληση στον πάπα να οργανώσει την Β΄ Σταυροφορία η οποία έγινε με την συμμετοχή Γερμανού αυτοκράτορα Κορράδου Γ΄ Χοχενστάουφεν, του βασιλιά Λουδοβίκου Ζ΄ της Γαλλίας και της συζύγου του Ελεονώρας της Ακουιτανίας. Ο Κορράδος Γ' και ο Λουδοβίκος Ζ' ζήτησαν από τον νεαρό Βαλδουίνο Γ΄ στην Άκρα (1148) να καταλάβει την Δαμασκό την οποία θα χρησιμοποιούσαν σαν βάση για την ανακατάληψη της Έδεσσας. Η Σταυροφορία κατέληξε μετά από 11 μήνες σε αποτυχία, ο Λουδοβίκος Ζ' με την Ελεονώρα αναχώρησαν για την Γαλλία.
Κηδεμόνας του Βαλδουίνου
Η Μελισσάνθη και ο μεγαλύτερος γιος της Βαλδουίνος Γ' στέφθηκαν συμβασιλείς (1143) οι σχέσεις μητέρας και γιου πέρασαν από πολλές περιπέτειες. Ο νεαρός Βαλδουίνος Γ' ήταν ικανός στρατιωτικός αρχηγός αλλά όχι τόσο λαμπρός όσο ο πατέρας του, την περίοδο (1145 - 1152) που ενηλικιώθηκε η Μελισσάνθη εξακολουθούσε να έχει όλες τις εξουσίες στα χέρια της χωρίς καμιά ιδιαίτερη αντίδραση από τον ίδιο. Μόλις ξεπέρασε την ηλικία των 20 ετών ο Βαλδουίνος ζήτησε από την μητέρα του να αναλάβει ο ίδιος την εξουσία (1150 - 1152), η Μελισσάνθη αρνήθηκε πεισματικά επειδή τον θεωρούσε ανώριμο και ανεύθυνο. Η κρίση έφτασε στο αποκορύφωμα όταν ο Βαλδουίνος κατηγόρησε τον Μανασσή ότι στρέφει την μητέρα του εναντίον του, ο Βαλδουίνος ζήτησε από τον πατριάρχη Φούλκωνα να τον στέψει βασιλιά χωρίς την παρουσία της μητέρας του, ο πατριάρχης από σεβασμό στην Μελισσάνθη το αρνήθηκε (1152). Η Μελισσάνθη και ο Βαλδουίνος κλήθηκαν στο βασιλικό συμβούλιο να λύσουν τις διαφορές τους, εκεί αποφασίστηκε η διανομή του βασιλείου : Η Μελισσάνθη θα κυβερνούσε στην Ιουδαία και την Σαμάρεια και ο Βαλδουίνος Γ' το βόρειο τμήμα. Η χώρα απειλείτο με εμφύλιο πόλεμο μεταξύ μητέρας και γιου, η Μελισσάνθη αρνήθηκε πεισματικά να δώσει οποιαδήποτε εξουσία στον Βαλδουίνο επειδή τον θεωρούσε ακατάλληλο, η εκκλησία και ο λαός ήταν με το μέρος της Μελισσάνθης. Ο νεαρός Βαλδουίνος ετοιμάστηκε για επίθεση στα εδάφη της μητέρας του, κατέλαβε εύκολα την Νεάπολη και τα Ιεροσόλυμα, η Μελισσάνθη με τον μικρότερο γιο της Αμαλρίκ κατέφυγαν στον πύργο του Δαυίδ. Με την επέμβαση της εκκλησίας μητέρα και γιος συμφιλιώθηκαν (1153), ο Βαλδουίνος Γ' επέστρεψε τη Νεάπολη και έδωσε όρκο να μην ξαναενοχλήσει την μητέρα του άλλα στην Μελισσάνθη απέμεινε για το υπόλοιπο της ζωής της το βάρος της ήττας από τον γιο της.
Τελευταία χρόνια
Ο Βαλδουίνος Γ΄ συμμετείχε σε πλήθος από εκστρατείες όπου γνώρισε την ανικανότητα των συμβούλων του, η Μελισσάνθη συνδέθηκε μαζί του σε πολλές δημόσιες υποθέσεις. Υπέγραψαν συνθήκη με τους μηχανικούς της Πίζας (1156), στην εκστρατεία του Βαλδουίνου στην Αντιόχεια η Μελισσάνθη βρήκε την ευκαιρία να ελέγξει τα εδάφη πέρα του Ιορδάνη (1157). Μετά τον θάνατο του πατριάρχη Φούλκωνα η Μελισσάνθη, η ετεροθαλής αδελφή της Σιβύλλη της Φλάνδρας και η Ιοβέττα ηγουμένη της Βηθανίας εξέλεξαν νέο πατριάρχη τον Αμαλρίκ του Νεσλέ. Η Μελισσάνθη ήταν παρούσα στον γάμο του δεύτερου γιου της Αμαλρίκ με την Αγνή του Κουρτεναί (1157) ενώ αναφέρονται δωρεές της στον Πανάγιο Τάφο όταν έκαναν το πρώτο τους παιδί την Σιβύλλα της Ιερουσαλήμ (1160). To 1161 η Μελισσάνθη έπαθε βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο πριν τον θάνατο της που της έφερε απώλεια μνήμης, ειδοποιήθηκαν οι αδελφές της οι οποίες ήταν παρούσες στον θάνατο της στις 11 Σεπτεμβρίου 1161. Η Μελισσάνθη τάφηκε μαζί με την μητέρα της Μορφία, ήταν και οι δυο κάτοχοι της Ορθόδοξης μονής του Αγίου Σάββα. Ο Γουλιέλμος της Τύρου εξύμνησε σε μεγάλο βαθμό τις ικανότητες και τα προσόντα της Μελισσάνθης, την ανέφερε σαν ισάξια ή ανώτερη ενός άντρα και ότι αδικήθηκε από το φύλο της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου