Αταλάντη

Η Αταλάντη είναι μυθολογικό πρόσωπο με ισχυρές παραδόσεις τόσο στη Θήβα όσο και στην Αρκαδία, που κι οι δυο διεκδικούν την καταγωγή της.

Ο μύθος

Η Αταλάντη παλεύει με τον Πηλέαστους αγώνες «Άθλα επί Πελία»

Κόρη του Σχοινέα (γιου του Αθάμαντα) και της Κλυμένης (κόρης του Μινύου). Η Αταλάντη ήταν ωραιότατη αλλά και περίφημη δρομέας. Απέφευγε τη συναναστροφή με άλλες παρθένες και τρόμαζε στην ιδέα του γάμου. Επειδή όμως πολλοί ζητούσαν να την παντρευτούν εκείνη δήλωσε ότι θα παντρευόταν εκείνον που θα κατάφερνε να την παραβγεί σε αγώνα δρόμου και ότι θα φόνευε στη συνέχεια τον όποιον ηττημένο από αυτήν. Αν και οι όροι ήταν βαρείς πολλοί ήταν και οι μνηστήρες και ως εκ τούτου πολλά υπήρξαν και τα θύματα. Μέχρι που τη νίκησε ο Ιππομένης ή ο Μελανίων, που το κατόρθωσε χάρη σε τρία μήλα των Εσπερίδων που είχε λάβει ως δώρο από τη θεά Αφροδίτη με τη ρητή εντολή να τα χρησιμοποιήσει μόνο όταν κινδύνευε να χάσει στον αγώνα ρίχνοντας ένα ένα πλάγια. Πράγματι η Αταλάντη πιστεύοντας ότι θα νικήσει λοξοδρομούσε κάθε φορά για να κυνηγήσει το μήλο. Έτσι μετά τη νίκη του ο Ιππομένης νυμφεύθηκε την Αταλάντη αλλά το ερωτικό τους πάθος ήταν τόσο έντονο που χρησιμοποίησαν ως ερωτική κλίνη αυτό το ιερό δάσος της θεάς Ήρας. Μόλις το αντελήφθη η Ήρα δεν άργησε να δείξει την αγανάκτησή της μεταμορφώνοντας τους δύο εραστές σε ζεύγος λεόντων… εξαιρώντας τους έτσι από της αρχαίας ηθικής τάξεως των πραγμάτων.

Τη διήγηση αυτού του μύθου μας διέσωσε ο Ησίοδος στους καταλόγους του. Εκτός όμως από αυτόν και άλλοι μύθοι υπήρχαν με διάφορες παραλλαγές. Όπως ότι η Αταλάντη συμμετείχε σε κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου όπου και πέτυχε να λαβώσει πρώτη το ζώο και να λάβει σε αναγνώριση το δέρμα του ζώου από τον Μελέαγρο.

Η Αταλάντη και ο Ιππομένης, έργο του Guido Reni

Ο δεύτερος αυτός μύθος μάλλον πρόκειται για συγχώνευση δύο μύθων με συνώνυμες ηρωίδες η μία κυνηγός και η άλλη δρομέας. Η κυνηγός ζούσε στα Αρκαδικά όρη και ανήκε στην ακολουθία της Άρτεμης φερόμενη ως κόρη του Μαίναλου ή του Ιάσιου (του Άργους) (Οδύσσεια Σ 246). Περί της δεύτερης μάλιστα μυθολογείται ότι ο πατέρας της διαψευσθείς ότι θα αποκτούσε γιο, την άφησε πολύ μικρή στο βουνό, όπου την υιοθέτησε και τη μεγάλωσε μια αρκούδα. Αργότερα την πήραν κάποιοι κυνηγοί κι έζησε καιρό μαζί τους, μαθαίνοντας έτσι ότι χρειάζεται το κυνήγι. Έτσι έμμεσα αλλά σαφέστατα ο μύθος μας δίνει την Αταλάντη αυτή ως προστατευόμενη της Αρτέμιδας, χωρίς καν να αναφέρει τη θεά, κι όπως φυσικά και αναμενόμενο η Αταλάντη συνεχίζει να ζει ως προστατευόμενή της, χωρίς να θέλει να την αγγίξει άνδρας (το μόνο κοινό με τη συνώνυμό της, τη δρομέα).

Λέγεται ακόμη πως η κυνηγός είχε τοξεύσει και σκοτώσει τους δύο Κένταυρους Υλαίο και Φοίκο όταν αυτοί προσπάθησαν κάποτε να τη βιάσουν. Παρά ταύτα η Αταλάντη αυτή παντρεύτηκε τον Μελανίωνα ο οποίος και εκείνος δεν ήθελε να ακούσει τίποτε για γάμο. Σε συνάντησή τους όμως, το κοινό αυτό παράδοξο, τους έκανε να αισθανθούν μεταξύ τους έλξη και τελικά να ενωθούν. Από τον γάμο αυτό φέρεται να γεννήθηκε ο Παρθενοπαίος.

• Ο αστεροειδής 36 Αταλάντη (36 Atalante), που ανακαλύφθηκε το 1855, πήρε το όνομά του από το μυθικό αυτό πρόσωπο.