Άρντα της Αρμενίας

 

Η Άρντα της Αρμενίας (πέθανε μετά το 1116) μάλλον από τον Οίκο των Ρουπενιδών ήταν η πρώτη βασίλισσα της Ιερουσαλήμ ως δεύτερη σύζυγος του Βαλδουίνου Α΄ της Ιερουσαλήμ. Διετέλεσε πρώτη βασίλισσα στο Βασίλειο της Ιερουσαλήμ καθώς ο μεγαλύτερος αδελφός του συζύγου της και ιδρυτής του βασιλείου Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν πέθανε ανύπαντρος. Το όνομα της αμφισβητείται και η καταγωγή της οικογένειας της είναι κατά τους περισσότερους άγνωστη. Οι σύγχρονοι ιστορικοί την καταγράφουν ως Άρντα της Αρμενίας και σχετίζουν τον πατέρα της με τον Θόρος του Μαράς, άρχοντα του Μαράς. Ο Βαλδουίνος Α΄ την παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο (1097) καθώς η πρώτη σύζυγος του Γκολντεχίλδη, κόρη του Ραούλ Β΄ του Τόσνι πέθανε στην Α΄ Σταυροφορία όπου είχε ταξιδεύσει μαζί του. Ο γάμος είχε πολιτικές σκοπιμότητες καθώς ο Βαλδουίνος Α΄ ήταν ο πρώτος Κόμης της Έδεσσας, ένα από τα Σταυροφορικά κράτη που είχαν χαράξει στην Αρμενική περιοχή στην Μεσοποταμία. Ο Βαλδουίνος Α΄ έγινε επίσημα ο πρώτος Βασιλέας της Ιερουσαλήμ (1100) αλλά η Άρντα δεν τον συνόδευσε αμέσως, έφτασε στην πόλη την επόμενη χρονιά (1101). Αργότερα (1105) ο Βαλδουίνος Α΄ ζήτησε διαζύγιο με την δικαιολογία της απιστίας, ο Γκόμπερτ του Νοζάν γράφει ότι βιάστηκε από πειρατές στο ταξίδι της προς την Ιερουσαλήμ.

Ο πατέρας της είχε δώσει ωστόσο στον Βαλδουίνο μόνο ένα πολύ μικρό ποσό από την προίκα που είχε υποσχεθεί, η Άρντα δεν έκανε παιδιά και μια Αρμένισσα σύζυγος δεν ήταν τόσο χρήσιμη στα Ιεροσόλυμα όσο στην Έδεσσα. Ο Φούλχερ του Σαρτρ ο χρονικογράφος που ήταν πιο πιστός στον Βαλδουίνο Α΄ αγνοεί πλήρως το γεγονός, το πιθανότερο το έκανε επειδή ο Βαλδουίνος δεν είχε καμιά νόμιμη δικαιολογία για το διαζύγιο. Ο Βαλδουίνος Α΄ την ανάγκασε να κλειστεί στο μοναστήρι της Αγίας Άννας, αργότερα ελευθερώθηκε και πήγε στην Κωνσταντινούπολη να συναντήσει τον πατέρα της, είχε δραπετεύσει όταν είχε κατακτήσει τα εδάφη του η Έδεσσα. Ο Βαλδουίνος Α΄ της Ιερουσαλήμ παντρεύτηκε σε τρίτο γάμο την Αδελαΐδα ντελ Βάστο χήρα του Ρογήρου Μπόσο και αντιβασίλισσα για λογαριασμό του Ρογήρου Β΄ της Σικελίας. Ο γάμος ήταν άκυρος αφού ο Βαλδουίνος ήταν ήδη παντρεμένος με την Άρντα, δεν είχε εκδοθεί το διαζύγιο, ο πατριάρχης Αρνούλφος του Τσοκ εξέπεσε επειδή τέλεσε τον γάμο (1116). Ο Πάπας Πασχάλης Β΄ αποκατέστησε τον πατριάρχη υπό τον όρο να ακυρώσει τον γάμο με την Αδελαΐδα, ο Βαλδουίνος συμφώνησε επειδή ήταν άρρωστος, το θεώρησε θεία τιμωρία για την διγαμία του. Προσπάθησαν να την πείσουν να επιστρέψει από την Κωνσταντινούπολη, αυτό δεν έγινε ποτέ μέχρι τον θάνατο του Βαλδουίνου (1118). Οι χρονιές της γέννησης και του θανάτου της Άρντας της Αρμενίας παραμένουν άγνωστες.