Βερόνικα Φράνκο

Η Βερόνικα Φράνκο (Veronica Franco, 1546 – 22 Ιουλίου 1591) ήταν Ιταλίδα ποιήτρια και εταίρα, η οποία έζησε και έδρασε στη Δημοκρατία της Βενετίας κατά το 16ο αιώνα. κοινωνία της Βενετίας, την εποχή οπότε και έζησε η Βερόνικα Φράνκο, διέθετε δύο διακριτές τάξεις γυναικών που εκδίδονταν: την «cortigiana onesta» (αξιότιμη εταίρα), ένα είδος πόρνης πολυτελείας που διέθετε επιπλέον μόρφωση, και την «cortigiana di lume» (λαϊκή εταίρα), η οποία απευθυνόταν σε πελατεία από τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Η Φράνκο αποτέλεσε ένα από τα επιφανέστερα μέλη της πρώτης κατηγορίας, αν και δεν είναι η μοναδική που θα μπορούσε να καυχηθεί για την απόκτηση υψηλής μόρφωσης και για την επίτευξη καλλιτεχνικών κατορθωμάτων.

Όντας κόρη μιας άλλης cortigiana onesta, η Φράνκο διδάχθηκε την «τέχνη» της σε νεαρή ηλικία από τη μητέρα της. Εκπαιδεύτηκε στο να χρησιμοποιεί τη φυσική της ομορφιά αλλά και τις ικανότητές της ώστε να επιτύχει έναν επικερδή γάμο. Από σωζόμενες μαρτυρίες γνωρίζουμε πως μέχρι την ηλικία των 18 η Φράνκο είχε για λίγο νυμφευθεί έναν πλούσιο γιατρό, αλλά ο γάμος τελείωσε με άσχημο τρόπο. Από το γάμο απέκτησε το πρώτο της παιδί. Συνολικά απέκτησε έξι, τρία από τα οποία πέθαναν σε νηπιακή ηλικία.

Ακμή

Προκειμένου να υποστηρίξει οικονομικά τον εαυτό της, η Φράνκο αποφάσισε να ζήσει ως εταίρα πλούσιων ανδρών. Στην ηλικία των 20 περίπου ετών το όνομά της συμπεριλήφθηκε στον «Κατάλογο των κυριότερων και πιο τιμημένων εταίρων της Βενετίας» (Il Catalogo di tutte le principale et piu honorate cortigiane di Venezia). Εκεί αναφέρονταν τα ονόματα, οι διευθύνσεις και οι τιμές των επιφανέστερων εταίρων της πόλης. Η μητέρα της αναφέρεται ως το πρόσωπο στο οποίο πρέπει να καταβάλλονται τα χρήματα.

Γρήγορα ανέβηκε στην άτυπη ιεραρχία των εκδιδόμενων γυναικών, αποτελώντας τη σύντροφο μερικών από τους ισχυρότερους και πλουσιότερους άνδρες της Βενετίας. Επιπλέον είχε μια σύντομη σχέση με τον Ερρίκο Γ', Βασιλιά της Γαλλίας. Αποτελώντας μια από τις επιφανέστερες εταίρες μιας πλούσιας και κοσμοπολίτικης πόλης, η Φράνκο έζησε καλά κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, αλλά χωρίς την αυτονόητη προστασία που απολάμβαναν οι «αξιοσέβαστες γυναίκες», οπότε έπρεπε να επιβιώσει με τα δικά της μέσα.

Έχοντας πολύ καλή μόρφωση, η Βερόνικα Φράνκο έγραφε ποίηση. Το έργο «Terze rime» εκδόθηκε το 1575 περιλαμβάνοντας 18 επιστολές γραμμένες σε στίχο από την ίδια και 7 από άνδρες που έγραψαν προς τιμήν της. Παράλληλα συγκέντρωσε τα έργα επιφανών ποιητών σε ανθολογίες. Μελετούσε πολύ και αναζητούσε προστάτες ανάμεσα σε λογίους. Κατά τη δεκαετία του 1570 ανήκε σε έναν από τους πιο διακεκριμένους λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης. Απολαμβάνοντας την επιτυχία και στα δύο της επαγγέλματα, η Φράνκο δημιούργησε ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα για πόρνες και τα παιδιά τους.

Ύστερα χρόνια

Το 1575, κατά τη διάρκεια μιας φοβερής επιδημίας πανώλης που χτύπησε την πόλη, η Φράνκο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Βενετία, χάνοντας μεγάλο κομμάτι των περιουσιακών της στοιχείων, όταν το σπίτι και τα υπάρχοντά της λεηλατήθηκαν. Μετά την επιστροφή της το 1577, υπεράσπισε με αξιοπρέπεια τον εαυτό της σε μια δίκη, όταν κατηγορήθηκε από την Ιερά Εξέταση για μαγεία, μια συνήθη κατηγορία για τις πόρνες την εποχή εκείνη. Οι κατηγορίες αποσύρθηκαν. Υπάρχουν αποδείξεις πως στην αθώωσή της συνέβαλαν οι υψηλές γνωριμίες της. Την εποχή εκείνη συντηρούσε όχι μόνο τα δικά της παιδιά αλλά και τα ανήψια της που είχαν ορφανέψει από την επιδημία.

Το 1580 δημοσίευσε το έργο «Lettere familiari a diversi» που περιελάμβανε 50 επιστολές και δύο σοννέτα αφιερωμένα στο Βασιλιά Ερρίκο Γ' της Γαλλίας.

Η ύστερη ζωή της δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή, αν και σωζόμενες μαρτυρίες αφήνουν να φανεί πως, αν και κέρδισε την ελευθερία της, απώλεσε μεγάλο τμήμα των υλικών αγαθών και του πλούτου της.

Σύγχρονες αναφορές

Η ζωή της Φράνκο ενέπνευσε το μη λογοτεχνικό βιλίο «The Honest Courtesan» της συγγραφέως Μάρκαρετ Φ. Ρόζενθαλ.

Η ηθοποιός Κάθρην ΜακΚόρμακ ερμήνευσε το ρόλο της Βερόνικα Φράνκο στην ταινία του 1998 «Dangerous Beauty» βασισμένη στο βιβλίο της Ρόζενθαλ.