Γιολάντα Τερέντσιο

 

Η Γιολάντα Τερέντσιο (Αθήνα, 1922 – Αθήνα, 13 Ιουνίου 2006) ήταν Ελληνίδα δημοσιογράφος, η οποία έγινε ιδιαίτερα γνωστή για τις εκπομπές της στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC κατά του δικτατορικού καθεστώτος την περίοδο 1967–1974.

Βιογραφία

Πατέρας της ήταν ο αυστριακής καταγωγής τραπεζικός υπάλληλος Τόνι Τερέντσιο και μητέρα της η Αθηναία θεατρική ηθοποιός Τζούλια Αμπελά-Τερέντσιο. Η οικογένεια Τερένστιο είχε μία ακόμα κόρη, την Άλμπα, η οποία ἠταν κατά δύο χρόνια μικρότερη από τη Γιολάντα.

Η Γιολάντα Τερέντσιο τελείωσε το Γυμνάσιο της Γερμανικής Σχολής και έγινε δεκτή στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1940. Όμως, λόγω του πολέμου, δεν αποφοίτησε ποτέ από τη Νομική Σχολή.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, συμμετείχε στην Αντίσταση κατά των κατακτητών. Συνελήφθη μαζί με άλλα 43 άτομα, σε μπλόκο των Γερμανών στη Φιλοθέη στις 10 Ιουνίου 1944. Λόγω της αυστριακής της καταγωγής και της γερμανομάθειάς της, στάλθηκε ως «ελεύθερη εργάτρια» για καταναγκαστική εργασία στην Αυστρία. Όταν έφτασε στην Αυστρία, δραπέτευσε από το στρατόπεδο επιλογής, αλλά συνελήφθη και κρατήθηκε στη φυλακή Λάντεσγκεριχτ (Landesgericht) της Βιέννης. Τον Απρίλιο του 1945, η Βιέννη καταλήφθη από τον Κόκκινο Στρατό και η Τερέντσιο ελευθερώθηκε μαζί με πολλούς άλλους Ἐλληνες κρατουμένους. Μετά από πολλές κακουχίες, η Τερέντσιο επέστρεψε στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1945.

Την περίοδο 1946–1949, σπούδασε Γαλλικά στο Γαλλικό Ινστιτούτο και Αγγλική γλώσσα στο Βρετανικό Συμβούλιο στην Αθήνα. Τον ίδιο καιρό, άρχισε να δημοσιεύει συνεντεύξεις με σημαντικούς λογοτέχνες της εποχής στην εφημερίδα Ταχυδρόμος της Αλεξάνδρειας.

Συνέχισε τις σπουδές της στη Γαλλία, πρώτα στη γαλλική γλώσσα στο Πανεπιστήμιο της Νίκαιας (1949–1950) και κατόπιν στη δημοσιογραφία στη Σορβὀνη (1950–1952). Την ίδια εποχή και ενώ βρίσκονταν στη Γαλλία, άρχισε να δημοσιεύει άρθρα με συνομιλίες με διαπρεπείς Γάλλους στοχαστές στο περιοδικό Νέα Εστία. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, την προσέλαβαν στο Συγκρότημα Λαμπράκη και έτσι κατά την περίοδο 1954–1967 αρθρογραφούσε στις εφημερίδες Τα Νέα και Το Βήμα, καθώς και στο περιοδικό Ταχυδρόμος. Στις δημοσιογραφικές της επιτυχίες εκείνης της εποχής συμπεριλαμβάνονται ρεπορτάζ για τις γυναίκες πολιτικές κρατούμενες, καθώς και η τελευταία συνέντευξη του Νίκου Καζαντζάκη πριν τον θάνατό του.

Το 1958 δημοσίευσε στα Γαλλικά το βιβλίο με τίτλο 413 Μέρες, σε μετάφραση δική της, με τη μαρτυρία της από τον καιρό της ομηρείας στη Βιέννη. Τρία χρόνια αργότερα (1961), το ίδιο βιβλίο κυκλοφόρησε στα Ισπανικά. Το πρωτότυπο στα Ελληνικά, κυκλοφόρησε στην Αθήνα το 1982, ενώ το 2021 κυκλοφόρησε και στα Γερμανικά.

Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με την Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Με την επιβολή της Δικατορίας των Συνταγματαρχών, η Τερέντσιο εγκατέλειψε την Ελλάδα και από τον Νοέμβριο του 1967 έως τον Ιούνιο του 1975 εργάσθηκε αποκλειστικά ως δημοσιογράφος του ελληνικού τμήματος του BBC στο Λονδίνο. Οι εκπομπές της, κατά τη διάρκεια της επταετίας, συνέβαλαν καθοριστικά στην ενημέρωση του ελληνικού λαού και την αφύπνιση της διεθνούς κοινής γνώμης.

Με την πτώση της Χούντας, επέστρεψε στην Αθήνα και άρχισε να εργάζεται για την Καθημερινή^[8]. Το 1978, ο τότε υπουργός Συντονισμού Παναγής Παπαληγούρας ζήτησε από την Τερέντσιο να αναλάβει μια σειρά τηλεοπτικών εκπομπών στην ΕΡΤ με τον τίτλο H Ευρώπη των Εννέα, για την ενημέρωση των Ελλήνων σχετικά με την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ. Πεπεισμένη η ίδια για την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, η Τερέντσιο συνέχισε με άλλες ραδιοφωνικές εκπομπές για την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα μέχρι το 1998. Αποχώρησε από την ΕΡΤ το καλοκαίρι του 1998, εκφράζοντας δημόσια πικρία και απογοήτευση για το κλίμα πολιτικού νεποτισμού στην κρατική ραδιοφωνία και τηλεόραση.

Για το δημοσιογραφικό της έργο, τιμήθηκε το 2003 από το Ίδρυμα Μπότση με το βραβείο Εθνικής Αντίστασης «Μανώλης Λίτινας». Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Ιουνίου 2006, μετά από μακρά ασθένεια.

Έργα

Παρά τον όγκο της δημοσιογραφικής δουλειάς, η Τερέντσιο δημοσίευσε μόνον τρία αυτοτελή βιβλία: 413 Μέρες (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1982), Ο κόσμος χθες, σήμερα, αύριο: Πνευματικοί άνθρωποι (Μίνωας, Αθήνα 1993), με συνεντεύξεις με Έλληνες λογοτέχνες, και Κορυφαίοι Έλληνες στη σφαίρα της τέχνης (ΕΛΙΑ, Αθήνα 2000).

Η ίδια είχε επίσης μεταφράσει από τα Γαλλικά στα Ελληνικά τα βιβλία: Υπολοχαγός Κάτια της Κατρίν Ντεβιλιέ (Παιδεία, Αθήνα περίπου 1960) και Η χώρα που δε φτάνεις ποτέ του Αντρέ Ντοτέλ (Μίνωας, Αθήνα 1992).

Το αρχείο της δημοσιογράφου και της οικογένειάς της φυλάσσεται στον οργανισμό ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.