Έβη Τουλούπα –Στασινοπούλου

 Phg;hQhttps://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=409208147632656&id=105647297988744

 

Η Έβη Τουλούπα, το γένος Στασινοπούλου (1924-2021), γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κυψέλη. Τις γυμνασιακές της σπουδές ολοκλήρωσε στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, όπου αποφοίτησε εν μέσω της Κατοχής το 1942. Αμέσως μετά την αποφοίτησή της, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, η οποία λειτουργούσε σποραδικά, αφήνοντας στη νεαρή φοιτήτρια τον χρόνο να συμμετέχει βοηθώντας στα συσσίτια.

Η Τουλούπα ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Αθήνα το 1950, ενώ πραγματοποίησε και μεταπτυχιακές σπουδές στη Ρώμη (1953-1954). Ως γυναίκα απαγορευόταν να διοριστεί στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, και έτσι εργάστηκε ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε και τις διαλέξεις στο «Αθήναιον» όπου δίδασκαν ο Χρήστος Καρούζος, ο Μανώλης Χατζιδάκης κ.α. Εκεί, γνώρισε και τη Σέμνη Καρούζου, η οποία της πρότεινε να εργαστεί στις εργασίες αποκατάστασης και επανέκθεσης του Εθνικού Μουσείου, που πραγματοποιούνταν με χρήματα του Σχεδίου Μάρσαλ.

Η Τουλούπα από το 1955 και μετά εργάστηκε ως επιστημονικός βοηθός στις αποθήκες του Μουσείου, όπου, το λιγοστό προσωπικό, υπό τη διεύθυνση των Καρούζων, αποσυσκεύαζε τις αρχαιότητες που είχαν προστατευθεί στα χρόνια του πολέμου, τις ταύτιζε με βάση τα πρωτόκολλα που είχαν συνταχθεί προπολεμικά, τις συντηρούσε και τις τακτοποιούσε, προετοιμάζοντας την επανέκθεση του Μουσείου.

Το 1956, μετά την άρση της μεταξικής απαγόρευσης προσλήψεων γυναικών στο δημόσιο, αρχίζουν ξανά και προσλαμβάνονται γυναίκες στην Αρχαιολογική Υπηρεσία: η Τουλούπα πετυχαίνει και εισάγεται με τον διαγωνισμό του 1960 και τοποθετείται ως Επιμελήτρια Επτανήσου στην Κέρκυρα, ενώ λίγα χρόνια αργότερα μετατίθεται στη Θήβα, όπου δίνει μεγάλους αγώνες για τη διάσωση του μυκηναϊκού ανακτόρου που εντοπίστηκε σε σωστική ανασκαφή.

Το 1962 παντρεύεται τον Δημήτρη (Τάκη) Τουλούπα δημοκράτη νομικό και πολιτικό, με αντιστασιακή δράση στα χρόνια της Κατοχής. Το 1969 ο Τουλούπας συλλαμβάνεται από την Χούντα και περνάει τρία χρόνια εξόριστος και φυλακισμένος, ενώ αργότερα ξανασυλλαμβάνεται μετά το Πολυτεχνείο το 1973. Η Τουλούπα περιγράφει:

«Μας είχανε πιάσει, με πήραν κι εμένα με τον άντρα μου στην Ασφάλεια, έμεινα δέκα μέρες. Καλά εμένα με βγάλαν, δεν ήθελε ο άντρας μου ν’ ανακατεύομαι, ένας φτάνει στην οικογένεια, ο άλλος πρέπει να κουβαλάει το φαγητό! Κι έτσι, εκείνος πέρασε διάφορες περιπέτειες, εξορίες, πρώτα στις Φιλιάτες Θεσπρωτίας κι έπειτα στο Καστρί Κυνουρίας. Ήτανε λίγο δύσκολο, έπρεπε, ανάλογα πού ήτανε, να πηγαίνω μετά τη δουλειά, δεν είχαμε και το Σάββατο ελεύθερο. Σάββατο μεσημέρι ας πούμε να έχω πάρει απ’ το πρωί, ρούχα, φαγητά, βιβλία, να τα κουβαλήσω εκεί απ’ όπου έφευγε ένα ταξί με θέσεις για Τρίπολη, απ’ την Τρίπολη ένα λεωφορείο. (...) Aπό την εξορία τον βάλαν κατ’ ευθείαν φυλακή, κάτι βρέθηκε πάλι εναντίον του. Δεν τον πήγαν σε δίκη. Ξέρουμε γιατί δεν τον πήγαν σε δίκη. Γιατί εκείνο που θα είχανε ως μόνο ενοχοποιητικό γι’ αυτόν είναι ότι ήταν μια συντροφιά που μαζεύανε στοιχεία πώς με τη χούντα είχαν καταρρεύσει η παιδεία, το στράτευμα, όλα αυτά λοιπόν έπρεπε να τα φέρουν ως αποδεικτικά. Κι έτσι τον Αλευρά και τον άντρα μου τον άφησαν το ’72 και το ’73 με στείλαν εμένα στα Γιάννενα. Επί χούντας στα Γιάννενα, ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Τότε είχε κάνει ένα είδος αποκέντρωσης η χούντα, δηλαδή δεν εξαρτιόμουνα από το Υπουργείο αλλά από τον Στρατιωτικό Διοικητή. Κι έπρεπε να πηγαίνω κάθε μέρα εκεί. Είναι σκληρά χρόνια, πολύ.»*

Το 1973, με τις μαζικές μετακινήσεις Εφόρων της Αρχ. Υπηρεσίας από τον Σπ. Μαρινάτο, Γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων επί Γεωργίου Παπαδόπουλου, η Τουλούπα τοποθετήθηκε στα Γιάννενα, ενώ μετά τη δικτατορία ανέλαβε θέσεις στην Γ’ Εφορεία Αθηνών, στην Εφορεία Εύβοιας και εν τέλει, το 1982 τοποθετείται Έφορος Ακροπόλεως, από όπου και αφυπηρέτησε, έχοντας συμβάλει ουσιαστικά στην πρόοδο των εργασιών αναστήλωσης του Βράχου, στην ανάπτυξη των εξειδικευμένων συνεργείων, στην ίδρυση του Εργαστηρίου Εκμαγείων, στην ίδρυση της Ένωσης Φίλων Ακροπόλεως κλπ.

Η Ε. Τουλούπα πέθανε το 2021, πλήρης ημερών, έχοντας αφήσει πίσω της σημαντικό επιστημονικό και διοικητικό έργο για την προστασία αλλά και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και αναμνήσεις γεμάτες αγάπη και σεβασμό στους ανθρώπους που είχαν την τύχη να συνεργαστούν μαζί της.

(* απόσπασμα από τη συνέντευξη της Ε. Τουλούπα στον ιστότοπο Αρχαιολογία (https://www.archaiologia.gr/.../%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE.../)