Χρυσηίδα

 

Η Χρυσηίδα (Χρυσηίς) είναι μυθικό πρόσωπο που εμφανίζεται στην Ιλιάδα του Ομήρου.

Κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου, ο Αχιλλέας πολιόρκησε και κατέλαβε την Υποπλακίη Θήβη και πήρε ως λάφυρα τη Χρυσηίδα, κόρη του Απολλώνιου ιερέα Χρύση, την οποία πήρε ως παλλακίδα ο Αγαμέμνονας, και ο Αχιλλέας κράτησε για τον ίδιο την Βρισηίδα η οποία υποτίθεται ότι ξεπερνούσε σε ομορφιά την Χρυσηίδα. Ο πατέρας της Χρυσηίδας, όμως, παρουσιάστηκε στον Αγαμέμνονα προσφέροντας δώρα και ζητώντας πίσω την κόρη του, αλλά ο Αγαμέμνονας του αρνήθηκε την κόρη του και του συμπεριφέρθηκε με ασέβεια και αγένεια, διαπράττοντας ύβρη απέναντι στον θεό Απόλλωνα. Ο ιερέας, επιστρέφοντας στον ναό, προσευχήθηκε στον Απόλλωνα να τιμωρήσει τον στρατό του Αγαμέμνονα, και έτσι ο Απόλλωνας έριξε έναν λοιμό στο στρατόπεδο για εννέα ημέρες και για να σταματήσει ο λοιμός έπρεπε ο Αγαμέμνονας να επιστρέψει την κόρη του ιερέα χωρίς λύτρα. Ο Αγαμέμνονας αναγκάστηκε να την επιστρέψει αλλά ήθελε κάτι να την αντικαταστήσει, έτσι απαίτησε από τον Αχιλλέα να του δώσει την Βρισηίδα, και αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τον οποίο ο Αχιλλέας ζήτησε από τη μητέρα ψυχή τη Θέτιδα να μιλήσει στους θεούς και να τιμωρήσει τον Αγαμέμνονα, και δίνει όρκο να μη συμμετάσχει πλέον στις μάχες του Αγαμέμνονα.

Χρυσηίδα επίσης ονομαζόταν και μια από τις Ωκεανίδες, κόρες του Ωκεανού και της Τηθύως όμως η αναφορά της στην Ελληνική μυθολογία είναι επιγραμματική.

Λογοτεχνία

Το όνομα Χρυσηίδα εμφανίζεται σε αρκετές επανεξιστορήσεις του Τρωικού Πολέμου κατά τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Εμφανίζεται ως μια γυναίκα από την Τροία, κόρη του Κάλχα, η οποία ερωτεύεται έναν από τους γιους του βασιλιά Πρίαμου, τον Τρωίλο. Ορκίζεται αιώνια αγάπη με τον Τρωίλο, αλλά όταν στέλνεται στους Έλληνες σαν μέρος ανταλλαγής ομήρων, κάνει μια συμφωνία με τον Έλληνα πολεμιστή Διομήδη.

Άλλες γνωστές ιστορίες στις οποίες εμφανίζεται το θέμα του Τρωίλου και της Χρυσηίδας είναι το ποίημα Τρωίλος και Χρυσηίδα (Troilus and Criseyde) του Τζέφρυ Σωσέρ, το ποίημα Η μαρτυρία της Χρυσηίδας (The Testament of Cresseid) του Ρόμπερτ Χένρισον, και η τραγωδία του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Τρωίλος και Χρυσηίδα (Troilus and Cressida).

Ο Νίκος Καρούζος έχει γράψει διήγημα με τίτλο Χρυσηίδα, το οποίο περιέχει και άλλα αρχαία ονόματα πέρα από αυτό της Χρυσηίδας.