Μαρί Θαρπ

 Η Μαρί Θαρπ (αγγλικά: Marie Tharp) (30 Ιουλίου 1920 – 23 Αυγούστου 2006) ήταν Αμερικανίδα γεωλόγος και ωκεανογράφος, η οποία, σε συνεργασία με τον Μπρους Τ. Χήζεν, δημιούργησε τον πρώτο επιστημονικό χάρτη του Ατλαντικού Ωκεανού. Η εργασία της Θαρπ αποκάλυψε την παρουσία της Μεσο-Ατλαντικής υφαλορράχης, προκαλώντας μια ριζική αλλαγή θεωρίας στις επιστήμες της Γης, που οδήγησε στην αποδοχή της θεωρίας της τεκτονικής των πλακών και μετατόπισης των ηπείρων.

Η Θαρπ γεννήθηκε στο Υψηλάντι του Μίσιγκαν. Η μητέρα της, Μπέρθα, ήταν δασκάλα της γερμανικής και της λατινικής γλώσσας. Ο πατέρας της, Γουίλιαμ, κατασκεύαζε χάρτες ταξινόμησης εδαφών για το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. Είχε έναν πολύ μεγαλύτερο ετεροθαλή αδελφό, αλλά μεγάλωσε σχεδόν σαν μοναχοπαίδι.

Η Θαρπ αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο το 1943 με πτυχία στην αγγλική γλώσσα και τη μουσική και τέσσερις πιστοποιήσεις. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος σήμαινε ότι περισσότερες γυναίκες είχαν προσληφθεί σε επαγγέλματα όπως γεωλογία πετρελαίων, μέχρι τότε ανδροκρατούμενα, και, έχοντας παρακολουθήσει μαθήματα γεωλογίας στο Οχάιο, η Θαρπ προσλήφθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν στο πρόγραμμα γεωλογίας πετρελαίου Αν Αρμπορ, όπου ολοκλήρωσε ένα μεταπτυχιακό. Το άλμα της Θαρπ σε καριέρα στις επιστήμες της Γης είναι εξαιρετικό, δεδομένων των λίγων γυναικών σε αυτόν τον τομέα — οι γυναίκες αποκτούσαν λιγότερο από το 4% όλων των διδακτορικών των επιστημών της γης εκείνην την εποχή. Η Θαρπ έλαβε δουλειά στο Πρότυπο Πετρέλαιο και Φυσικό Αέριο στην Τούλσα, αλλά την βρήκε απογοητευτική, αποκτώντας ένα πτυχίο στα μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο της Τούλσα, ενώ εργαζόταν ως γεωλόγος για την εταιρεία πετρελαίου Στάνολιντ.

Καριέρα

Μετακομίζοντας στη Νέα Υόρκη το 1948, η Θαρπ προσλήφθηκε από τον Μόρις Γιούινγκ στο Γεωλογικό Εργαστήριο Λαμόντ (τώρα το Παρατηρητήριο της Γης Λαμόντ-Ντόχερτυ) στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, αρχικά ως γενική τεχνική σχεδιάστρια. Εκεί, η Θαρπ συνάντησε τον Μπρους Χήζεν, και στην αρχική τους συνεργασία χρησιμοποίησαν φωτογραφικά δεδομένα για να εντοπίσουν ένα αεροσκάφος που καταρρίφθηκε κατά το Β ' Παγκόσμιο Πόλεμο.  Η Θαρπ εργαζόταν και συνεχώς προαγόταν από το 1952 μέχρι το 1968, όταν η θέση της μετακινήθηκε σε επιδοτούμενη κατάσταση λόγω πολιτικής του εργαστηρίου που ενέπλεκε τον Χήζεν (η Θαρπ παρέμεινε σε επιδοτούμενη θέση μέχρι τον θάνατο του Χήζεν το 1977). Αργότερα, άρχισαν να εργάζονται μαζί για να χαρτογραφήσουν την τοπογραφία του πυθμένα του ωκεανού. Για τα πρώτα 18 χρόνια της συνεργασίας τους, ο Χήζεν συνέλεξε βαθυμετρικά δεδομένα στο ερευνητικό σκάφος, το Βίμα, ενώ η Θαρπ σχεδίασε χάρτες με βάση δεδομένα, καθώς οι γυναίκες ήταν ακόμη αποκλεισμένες από την εργασία στο πλοίο εκείνη την εποχή. Παρόλο που ήταν περιορισμένη από την διεξαγωγή έρευνας στη θάλασσα στην αρχή της καριέρας της λόγω φύλου, αργότερα ήταν σε θέση να πάρει μέρος σε μια αποστολή συλλογής δεδομένων το 1965. Η Θαρπ χρησιμοποίησε ανεξάρτητα τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το ερευνητικό σκάφος Ατλαντίς του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Γουντς Χόουλ, και σεισμογραφικά δεδομένα από υποθαλάσσιους σεισμούς. Η συνεργασία της με τον Χήζεν, σηματοδοτεί την πρώτη συστηματική προσπάθεια χαρτογράφησης όλου του πυθμένα του ωκεανού.

Το 1952, η Θαρπ αναγνώρισε το Μεσοατλαντικό ρήγμα για πρώτη φορά. Ο Χήζεν αρχικά ήταν αμετάπειστος, καθώς η ιδέα θα υποστήριζε τη μετατόπιση των ηπείρων, που τότε ήταν μια αμφιλεγόμενη θεωρία. Αντίθετα, για ακόμη μια φορά υποστήριξε την υπόθεση επέκτασης της Γης, γελοιοποιώντας την θεωρία της Θαρπ ως «γυναικεία κουβέντα». Ωστόσο, υπό την καθοδήγηση της Θαρπ, ο Χήζεν τελικά στράφηκε στις εναλλακτικές θεωρίες των τεκτονικών πλακών και της μετατόπισης των ηπείρων και δημοσίευσαν το πρώτο τους φυσιογραφικό χάρτη του Βορείου Ατλαντικού, το 1957. Παρ΄ όλα αυτά, το όνομα της Θαρπ δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα σημαντικά επιστημονικά άρθρα σχετικά με τις λιθοσφαιρικές πλάκες, τα οποία δημοσίευσαν ο Χήζεν και άλλοι μεταξύ του 1959 και του 1963. Στη συνέχεια, σε συνεργασία με τον Αυστριακό ζωγράφο τοπίων Χάινριχ Μπέραν, δημοσίευσαν τον χάρτη τους ολόκληρου του ωκεανού το 1977 (συμπτωματικά, είναι επίσης, το έτος του θανάτου του Χήζεν).

Μετά τον θάνατο του Χήζεν, η Θαρπ συνέχισε να υπηρετεί τη σχολή του Πανεπιστημίου Κολούμπια μέχρι το 1983, μετά από όπου λειτούργησε μία επιχείρηση διανομής χαρτών στη Νότια Nαϊακ κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησης της. Η Θαρπ δώρησε της συλλογής χαρτών της και τις σημειώσεις της στο Τμήμα Χαρτών και Γεωγραφίας της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου το 1995. Το 1997, η Θαρπ έλαβε διπλή τιμή από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, όπου ονομάστηκε μία από τις τέσσερις μεγαλύτερες χαρτογράφους του 20ου αιώνα και το έργο της συμπεριλήφθηκε σε μια έκθεση για τον εορτασμό της 100ης επετείου του τμήματος Γεωγραφίας και Χαρτών. Το 2001, η Θαρπ τιμήθηκε με το πρώτο ετήσιο Λαμόντ-Ντόχερτι Βραβείο Κληρονομιάς για το έργο της ως πρωτοπόρος της ωκεανογραφίας.

Μεταθανάτια αναγνώριση

Το 2009, το Google Earth συμπεριέλαβε το επίπεδο του ιστορικού χάρτη της Μαρί Θαρπ, επιτρέποντας στους χρήστες του Google Earth να δουν τον ωκεάνιο χάρτη της Θαρπ.

Το 2013, η συγγραφέας Χάλι Φελτ δημοσίευσε μια βιογραφία της Μαρί Θαρπ με τίτλο Βολιδοσκοπήσεις: Η Ιστορία της Αξιόλογης Γυναίκας Που Χαρτογράφησε το βυθό του Ωκεανού.  Το βιβλίο χρησιμοποιήθηκε ως παραπομπή από τους New York Times για τη στάση του ως μια «εύγλωττη διαθήκη της σημασίας της Θαρπ και της δύναμης της φαντασίας της Φελτ».

Υποτροφία Μαρί Θαρπ

Η υποτροφία Μαρί Θαρπ είναι μια ανταγωνιστική ακαδημαϊκή υποτροφία που απονέμεται σε γυναίκες ώστε να συνεργαστούν με ερευνητές στο Iνστιτούτο της Γης του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

Επιστημονικά άρθρα

• Heezen, B C; Bunce, Elizabeth T; Hersey, J B; Tharp, Marie (1964). «Chain and Romanche fracture zones». Deep-Sea Research and Oceanographic Abstracts 11 (1): 11–33. doi:10.1016/0011-7471(64)91079-4. Bibcode: 1964DSROA..11...11H.
• Heezen, B C; Tharp, Marie (1965). «Tectonic fabric of the atlantic and indian oceans and continental drift». Philosophical Transactions of the Royal Society of London A 258 (1088): 90–106. doi:10.1098/rsta.1965.0024. Bibcode: 1965RSPTA.258...90H.
• Tharp, Marie; Friedman, Gerald M (2002). «Mapping the world ocean floor». Northeastern Geology and Environmental Sciences 24 (2): 142–149..